Hiệu quả bền vững từ Dự án DPPR ở Xín Mần

HGĐT- Đi được nửa chặng đường triển khai Dự án DPPR ở Xín Mần mới nhận rõ tác dụng to lớn mà dự án mang lại cho người dân nghèo ở vùng sâu.

Đến cuối năm 2008, tỷ lệ hộ nghèo của huyện đã giảm trên 30%, kể từ năm 2005. Hiệu quả trong công tác giảm nghèo đó có một phần đóng góp quan trọng từ dự án.

Trao đổi với chúng tôi, Phó Chủ tịch UBND huyện Xín Mần, Hà Xuân Bình, Trưởng BQL dự án của huyện, cho biết: Hiệu quả lớn nhất dự án mang lại chính là làm thay đổi tư duy trong cách xóa nghèo cho người nghèo một cách bền vững. Điểm chính là làm thay đổi cách nghĩ, đến cách làm. Cho nên, ngoài phần vốn hỗ trợ đầu tư cho các chương trình, mô hình, hợp phần xây dựng năng lực để phát triển có sự phân cấp, mà người dân, người nghèo là chủ thể của công việc xóa nghèo, trở thành chủ dự án. Ví dụ: Người nghèo, nhất là phụ nữ nghèo, dân tộc ít người, ở vùng sâu, vốn bao đời quen với cuộc sống hiện có, dẫn đến những hạn chế về hiểu biết, giao tiếp, lại không có vốn; của cải làm ra có gì tiêu nấy, có gì ăn nấy, không tiết kiệm... Vậy thì mục tiêu của sự phân cấp là tạo cho người nghèo, người phụ nữ đó biết cách làm ra một, ăn đi một phần, còn một phần để dành. Sự “tích tiểu thành đại” để có lượng vốn cho chính bản thân, phải được thể hiện từ ý thức chủ quan của người tạo ra nó. Tạo ra của cải vật chất, cộng với tư duy làm ăn mới đã đưa rất nhiều người nghèo tự vươn lên. Còn đối với các hợp phần khác của dự án là sự hỗ trợ đầu tư bằng “vốn” kiến thức và hành vi thực hiện thay đổi trong cách làm. Sự hỗ trợ vốn cho người nghèo đầu tư từ dự án được xem như “đòn bẩy” nâng họ đứng dậy, đứng vững hơn trong phát triển sản xuất, chăn nuôi. Kiến thức về hợp phần hỗ trợ canh tác bền vững ở vùng cao, vùng đất dốc tạo ra thói quen bảo vệ tại chỗ nguồn tài nguyên đất. Đã có rất nhiều mô hình canh tác bền vững vừa tạo ra sản phẩm trực tiếp, vừa góp phần bảo toàn nguồn tài nguyên đất canh tác không bị rửa trôi, tạo ra phương thức sản xuất “thân thiện” với môi trường để sản xuất phát triển bền vững. Qua gần 10 tháng của năm 2008, Xín Mần đã giải ngân đạt 57% kế hoạch thực hiện của hợp phần đầu tư, đem lại nhiều kết quả thiết thực.

Cùng với canh tác là mô hình phát triển chăn nuôi, thú y, hỗ trợ sản xuất, chế biến chè chất lượng cao cũng đã cho nhiều kết quả đáng ghi nhận. Trong công tác hỗ trợ chăn nuôi đã có nhiều mô hình nuôi bò, cải tạo giống bò sinh sản ở địa phương, gìn giữ nguồn gen quý ở xã Nàn Ma, mở ra hướng phát triển mới, thích ứng với điều kiện hiện có. Trong đó, đáng quý nhất là bảo tồn gen bò to, chất lượng thịt tốt, lại phù hợp với điều kiện sống ở đây, đã và đang mang lại cho người chăn nuôi hiệu suất chăn thả cao, rất cần được nhân rộng. Còn ở vùng chè tuyệt hảo Chế Là, hợp phần đã hỗ trợ để người dân nâng cao giá trị sản phẩm chè sau chế biến, được người tiêu dùng đón nhận; có tác dụng “kích cầu” để sản xuất phát triển, giúp người nghèo vùng chè hướng xóa nghèo rõ rệt. Qua mô hình đầu tư, đến nay đã có rất nhiều hộ trong vùng đến tham quan, học hỏi cách làm để nhân rộng. Tại các hợp phần khác như: Tiểu hợp phần 2D (ii) tiếp cận thị trường để xây dựng chợ nông thôn cũng là điểm rất đáng ghi nhận. Có thể nói, đến nay Xín Mần là huyện đạt gần 100% số xã có chợ nông thôn, là nơi tập trung trao đổi hàng hóa. ở đó người dân, người nghèo tự tiếp cận, trao đổi, mua bán với nhau, kích thích sản xuất phát triển về mọi phương diện. Rất nhiều xã thuộc vùng sâu, xa từ chỗ chậm phát triển đến nay đã thoát cảnh hàng hóa ứ đọng. Bên cạnh đó là một loạt các công trình hạ tầng như: Cầu cống, đập nước, kênh mương, thủy điện, cầu treo... được dự án đầu tư cũng đã phát huy hiệu quả các công trình cầu treo km 20, cầu treo Quảng Nguyên, các công trình đập thủy nông Nàn Ma, đập tràn Quảng Nguyên, điện 0,4kv Suôi Thầu - Na Pan - Cốc Pài v.v... đã giúp đồng bào trong vùng có cuộc sống đổi thay. Đập thủy nông Nàn Ma hoạt động, tưới 25 ha đất ruộng, khai khẩn 15 ha đất hoang, đã giúp đồng bào Mông trong thôn vươn lên. Cầu treo Km 20 hoàn thành, giúp người dân Ngán Chiên, Trung Thịnh tiếp cận với bên ngoài nhanh hơn, gần hơn, hiểu biết hơn. Đồng thời còn tạo cho người dân, nhất là người nghèo, cùng dự án làm thành các công trình mang lại lợi ích chung cho cả cộng đồng.

Hy vọng, khi dự án kết thúc, cũng là lúc những người nghèo được dự án hỗ trợ, đầu tư sẽ thoát nghèo, vươn lên làm chủ sản xuất, làm chủ đời sống, bền chắc.