Máy bay không người lái, phương án cần tiếp cận cho cứu hộ, cứu nạn và đời sống

BHG - Những năm qua, ở nhiều nơi máy bay không người lái (drone) đã được ứng dụng vào đời sống. Đây là một công nghệ không mới ở Việt Nam, nhưng ở tỉnh ta, mức độ khai thác, sử dụng loại phương tiện này chưa nhiều. Việc sử dụng thiết bị drone chủ yếu từ phía người dân phục vụ cho việc chụp ảnh, quay video cá nhân. Vì thế, drone chưa được khai thác tốt để phục vụ cho các hoạt động khác, trong đó có tìm kiếm, cứu nạn, phòng chống thiên tai và đời sống sản xuất.

Trong thực tế, có thể thấy không ít nơi trong cả nước đã sử dụng drone vào các mục đích phục vụ đời sống xã hội. Tại nhiều tỉnh, thành trong cả nước thời gian qua chúng ta đã thấy việc áp dụng drone phục vụ nông nghiệp. Những drone cỡ lớn có thể tải được trọng lượng vài chục kg, có thể mang cả một bình thuốc trừ sâu phun cho một diện tích ruộng, đồi rộng. Nhiều địa phương cũng đã bắt đầu sử dụng drone để phục vụ cho việc quan sát an ninh, an toàn và cứu hộ, đặc biệt là ở những khu vực đông người như bãi biển trong mùa du lịch. Nhiều đơn vị tuần tra, cứu nạn của một số ngành, lực lượng sử dụng drone để tuần tra, kiểm soát ở khu vực có địa hình khó khăn, rộng, khó cho việc tiếp cận trực tiếp của con người.

Cán bộ Đội quản lý vận hành lưới điện cao thế Hà Giang vận hành drone để kiểm tra đường dây.

Theo ghi nhận tại tỉnh Hà Giang, Điện lực Hà Giang đã trang bị drone cho nhiều đơn vị trực thuộc để phục vụ kiểm tra các tuyến đường dây điện ở khu vực có địa hình khó khăn, phức tạp. Điều này góp phần đáng kể vào việc giảm bớt sức người, tăng hiệu quả công việc. Ở huyện Bắc Quang, cũng đã từng tiến hành thử nghiệm sử dụng drone phun thuốc trừ sâu bảo vệ thực vật cho những thửa ruộng dồn điền, đổi thửa, có diện tích rộng.

Tại các cơ quan báo chí của tỉnh thời gian qua, như Đài PT – TH tỉnh đã sử dụng drone để tham gia vào quy trình truyền hình trực tiếp các sự kiện chính trị - xã hội quan trọng của tỉnh; sử dụng drone hỗ trợ sản xuất nhiều nội dung truyền hình. Qua đó, tăng hiệu ứng và sự hấp dẫn cho khán giả. Cùng với đó, một số cơ quan báo chí, Trung tâm Văn hóa các huyện trong tỉnh đã sử dụng các drone để quay, chụp các hình ảnh, video clip nhằm mục đích quảng bá du lịch, cảnh quan địa phương.

Trong vụ cháy rừng tại điểm cao 2000 của dãy Tây Côn Lĩnh, địa bàn huyện Vị Xuyên tháng 4 vừa qua, được biết lực lượng Kiểm lâm tỉnh cũng đã sử dụng drone để quan sát diễn biến cháy rừng. Tuy nhiên, theo đồng chí Đào Duy Tuấn, Chi cục Trưởng Kiểm lâm tỉnh cho biết, đơn vị sử dụng drone cỡ nhỏ, trong điều kiện ở độ cao lớn, có gió mạnh cần phải có drone cỡ lớn hơn, chịu được sức gió để có thể hỗ trợ các lực lượng tham gia phòng cháy chữa cháy và tìm kiếm cứu nạn. Khi đó có thể sử dụng drone để tải các vật dụng từ dưới chân núi lên như cưa xăng mini (trên dưới 10kg) để phục vụ phát quang, tải các nhu yếu phẩm phục vụ lực lượng chữa cháy, cứu nạn. Thực tế cho thấy, có những quãng đường núi nếu đi bộ leo núi phải mất vài tiếng đồng hồ, nhưng nếu có drone hỗ trợ sẽ giảm sự vất vả cho các lực lượng cứu hộ, cứu nạn. Vì thế, phương án sử dụng drone loại phù hợp để phục vụ cho công tác phòng, chống cháy rừng, tìm kiếm cứu nạn là một phương án khả thi cần được xem xét, ứng dụng đối với ngành Kiểm lâm cũng như trong thực tế đời sống của chúng ta.

Thử nghiệm drone phun thuốc trừ sâu cho cây lúa ở huyện Bắc Quang. Ảnh: CTV

Tìm hiểu tại huyện Bắc Quang, đồng chí Trần Văn Hữu, Trưởng phòng NN&PTNT huyện cho biết: Năm 2023, huyện đã thử nghiệm sử dụng drone phun thuốc bảo vệ thực vật cho cánh đồng lúa thôn Bế Chiều, xã Quang Minh; phun cho nương chè của Công ty Chè Hùng An; thử nghiệm phun thuốc cho vườn cam của HTX Cam VietGAP xã Vĩnh Hảo. Để có thể phát huy hiệu quả vai trò của drone, chúng ta cần có những diện tích dồn điền, đổi thửa nhiều hơn, có sự liên kết sản xuất hàng hóa với quy mô lớn hơn thì sẽ phát huy hiệu quả của drone nhằm giải phóng sức lao động, giảm nguy cơ độc hại trong quá trình lao động.

Từ thực tế vai trò của drone ở trên thế giới, ở Việt Nam và khả năng sản xuất cũng như giá thành, có thể khẳng định, drone đang là công nghệ quan trọng để phục vụ đời sống. Những chiếc drone phi quân sự, có sự quản lý chặt chẽ của các cơ quan chức năng sẽ là phương tiện hữu hiệu, không chỉ phục vụ sản xuất mà còn có thể hỗ trợ công tác tuần tra, kiểm soát, tìm kiếm cứu nạn. Vì thế, các địa phương có thể nghiên cứu điều kiện phù hợp của từng lĩnh vực để khuyến khích doanh nghiệp, địa phương đầu tư mua sắm drone. Đặc biệt ở địa phương có nhiều nguy cơ thiên tai, cháy rừng..., có thể mua sắm các thiết bị drone hỗ trợ cho công tác tìm kiếm cứu nạn. Trong điều kiện xảy ra các thiên tai, hỏa hoạn, cần đến vai trò của drone, chúng ta cũng có thể vận động trưng tập các drone từ các cơ quan, đơn vị hiện có. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn cho nhu cầu sử dụng các drone, không ảnh hưởng đến sự an toàn của người dân và an ninh – quốc phòng, chúng ta cần tuân thủ nghiêm các quy định của pháp luật về sử dụng drone.

Bài, ảnh: Huy Toán