Áp dụng các giải pháp khoa học nâng cao năng suất, chất lượng quả hồng không hạt

BHG - Nhắc đến sản vật của Cao nguyên đá Đồng Văn, nhiều người sẽ nhắc đến những trái hồng không hạt, sánh ngang với nhiều đặc sản của vùng đất đặc biệt này. Hồng không hạt trên Cao nguyên đá được trồng tập trung ở 2 huyện Yên Minh và Quản Bạ, với diện tích khoảng 150 – 160 ha. Những trái hồng nhỏ, thơm, vàng mỡ gà, không có hạt luôn là loại trái cây yêu thích của nhiều người. Vì thế, hồng không hạt đã được chú trọng mở rộng diện tích, trở thành hàng hóa có giá trị kinh tế cao.

Theo một số nhận xét của ngành chức năng, cây hồng không hạt từ 5 đến 6 năm tuổi trong thời kỳ kinh doanh cho thu nhập trên 50 triệu đồng/ha/năm và 5 năm tiếp theo là trên 80 triệu đồng/ha/năm, các năm tiếp theo lãi trên 100 triệu đồng/năm. Chu kỳ thu hoạch cây hồng không hạt trên 20 năm trở lên. Mặt khác, hồng không hạt Hà Giang là giống có tính rải vụ cao, có thể cho thu hoạch rải rác từ tháng 8 đến tháng 11 hàng năm. Vỏ quả cứng, thịt quả chắc dễ bảo quản và vận chuyển đi xa, tiềm năng tiêu thụ và hiệu quả kinh tế lớn.

Hồng không hạt Hà Giang có hình thức đẹp và chất lượng thơm, ngon.

Tuy nhiên, cho dù là một trong những cây ăn quả đặc sản và có giá trị kinh tế cao, nhưng nhiều diện tích hồng không hạt ở 2 huyện Yên Minh và Quản Bạ vẫn đang được áp dụng những kỹ thuật canh tác lạc hậu, dẫn đến nguy cơ suy thoái nguồn gen bản địa quý này. Trong những năm gần đây, hiện tượng thoái hóa đã và đang diễn ra trên diện rộng tại các vườn hồng, làm giảm đáng kể năng suất, chất lượng quả. Nguyên nhân của tình trạng này là do quá trình trồng trọt thiếu quy hoạch, sự suy giảm dinh dưỡng đất do canh tác lâu đời và không được bổ sung thường xuyên, sự tàn phá của các loài dịch hại, và sự già cỗi của các vườn hồng lâu năm.

Để cải tạo diện tích hồng nêu trên, thay vì chặt bỏ, trồng mới, có thể tiến hành các biện pháp kỹ thuật cải tạo vườn hồng cũ nhằm tiết kiệm tối đa chi phí và nhanh cho hiệu quả vì không mất thời gian cho cây ở thời kỳ kiến thiết cơ bản, tạo bộ khung tán hoàn chỉnh trước khi bước vào giai đoạn kinh doanh. Nhằm giúp sản phẩm hồng không hạt có thể mở rộng thị trường, đi vào các siêu thị trong nước và xa hơn là xuất khẩu, nhằm nâng cao giá trị thương mại và ổn định đầu ra của sản phẩm, yêu cầu đặt ra là phải thực hiện sản xuất, tiêu thụ theo tiêu chuẩn GAP. Qua đó, Đề tài “Nghiên cứu áp dụng các giải pháp khoa học và công nghệ nâng cao năng suất, chất lượng quả hồng không hạt trên địa bàn tỉnh Hà Giang”  được tỉnh xây dựng.

Đề tài nghiên cứu được triển khai thời gian qua với diện tích áp dụng 0,9 ha ở xã Na Khê, Yên Minh và 0,9 ha tại xã Nghĩa Thuận, huyện Quản Bạ đã tập trung xác định các yếu tố sinh thái, KT - XH ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng hồng không hạt; đề xuất và ứng dụng các biện pháp khoa học kỹ thuật nhằm nâng cao năng suất, chất lượng hồng không hạt; hoàn thiện quy trình kỹ thuật nâng cao năng suất, chất lượng hồng không hạt và chuyển giao tiến bộ kỹ thuật cho cán bộ và người dân địa phương.

Qua việc thực hiện thành công Đề tài “Nghiên cứu áp dụng các giải pháp khoa học và công nghệ nâng cao năng suất, chất lượng quả hồng không hạt trên địa bàn tỉnh Hà Giang”, các nhà khoa học và các chuyên gia cho rằng: Với việc đốn tỉa, cải tạo ở các vườn hồng cũ giúp hạ độ cao tán từ 6-7 m xuống còn 3,8-4 m thuận tiện cho việc thực hiện biện pháp thâm canh. Mặt khác, việc đốn tỉa cải tạo làm tăng trọng lượng quả và cải thiện mẫu mã quả, đặc biệt là ở năm đầu sau cải tạo năng suất đã tăng từ 2,6-2,8% so với vườn không đốn tỉa cải tạo; việc bổ sung dinh dưỡng và phòng trừ sâu bệnh hại có tác tác dụng tích cực đến cây hồng không hạt. Cụ thể, đã làm tăng số lượng cành lộc, chất lượng cành lộc và rút ngắn thời gian thành thục ở mỗi đợt lộc. Tăng trọng lượng quả và năng suất quả qua các năm. Đặc biệt giúp tăng hiệu quả kinh tế trên diện tích đất canh tác từ 30,5-35,6% so với vườn sản xuất đại trà.

Nghiên cứu chỉ ra rằng, cây hồng được nhân giống bằng phương pháp ghép cây sinh trưởng tốt, phù hợp với điều kiện sinh thái tại huyện Yên Minh và Quản Bạ. Kết quả phân tích mẫu đất, nước hàng năm tại địa bàn 2 xã Na Khê và Quản Bạ cho thấy có thể sản xuất và thâm canh cây hồng theo hướng VietGAP trên địa bàn.

Theo đánh giá của người tiêu dùng cũng như của các nhà khoa học, trái hồng không hạt trồng tại các huyện như Quản Bạ, Yên Minh nhờ phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng và đặc biệt là sản phẩm sạch do người dân canh tác theo lối truyền thống nên quả hồng thơm, ngon, chất lượng hơn sản phẩm ở một số nơi khác cũng trồng giống hồng này. Tuy nhiên, hiện nay ở một số nơi ngoài tỉnh ta cũng đã phát triển hồng không hạt. Đây là điều đáng để chúng ta lưu tâm và cũng là lí do để đề tài nghiên cứu nâng cao năng suất, chất lượng hồng không hạt phát huy vai trò của mình. Từ đó, góp phần xây dựng sản phẩm hồng không hạt với thương hiệu và chất lượng uy tín của vùng Cao nguyên đá, góp phần phục vụ phát triển du lịch, xóa đói, giảm nghèo.

HUY BA