Nhà sáng chế đến từ sân cỏ

Từ nhiều năm nay, người nông dân ở huyện Văn Yên đã biết đến anh Cấn Trọng Đức ở Thị trấn Mậu A, một cán bộ của phòng Văn hóa Thông tin huyện Văn Yên, người đã sáng chế ra máy băm sắn, giúp bà con nông dân tiết kiệm được thời gian, tăng năng suất lao động và góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế từ cây sắn.

Từ huấn luyện viên…

Sinh ra và lớn lên trong một gia đình làm cơ khí nên từ nhỏ anh Đức đã được cha mình dạy làm từ những việc nhỏ nhất như phân loại vật liệu đến việc chế tạo những dụng cụ thô sơ trong cuộc sống hàng ngày. Song với năng khiếu sẵn có và lòng say mê thể thao, anh quyết định thi vào trường Đại học Thể dục thể thao. Sau bốn năm học đại học, năm 2000 anh ra trường, về làm huấn luyện viên tại Trung tâm Thể dục thể thao Huyện Văn Yên. Công việc chuyên môn bận rộn đã khiến anh Đức mải mê với sân cỏ. Những ngày nghỉ cuối tuần ít ỏi, anh tranh thủ phụ giúp gia đình trong công việc của người thợ cơ khí.

...Trở thành nhà sáng chế

Từ khi huyện Văn Yên có chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng, gắn sản xuất với chế biến, cây sắn đã trở thành cây sản xuất hàng hóa giải quyết vấn đề việc làm, tăng thu nhập cho người nông dân. Diện tích trồng sắn của huyện Văn Yên năm 2005 là 4.688 ha, đến năm 2011 đã tăng lên 6.476 ha, đưa sản lượng sản lượng sắn tăng nhanh từ hơn 110 nghìn tấn năm 2005 lên hơn 134 nghìn tấn năm 2011. Thị trường tiêu thụ sắn không ngừng được mở rộng, đặc biệt là mặt hàng sắn khô không chỉ được bán trong nước mà còn được xuất khẩu. Cũng từ đây, các lò sấy sắn lát khô mọc lên như nấm. Tuy nhiên, việc thái sắn thủ công rất vất vả, năng suất lại thấp, không đáp ứng đủ công suất của các lò sấy sắn. Các chủ lò sấy sắn phải thuê lao động để băm sắn, một ngày một lao động làm cật lực cũng chỉ băm được 500 kg sắn tươi, trong khi một mẻ sắn sấy cần khoảng 10 tấn sắn tươi.

Trăn trở trước sự vất vả, cực nhọc của người dân, anh quyết tâm chế tạo loại máy băm sắn để phục vụ bà con trong vùng. Anh Đức tranh thủ mọi thời gian thiết kế, gò, hàn và lắp ráp máy. Sau vài tháng, chiếc máy băm sắn đầu tiên cũng ra đời, song khi áp dụng vào thực tế thì công suất vẫn còn thấp, chỉ đạt 5 tạ/giờ. Không nản chí, anh Đức tiếp tục mày mò, cải tiến, tham khảo ý kiến của người sử dụng và đem máy xuống các lò sấy sắn chạy thử. Cuối cùng máy băm sắn do anh chế tạo dần hoàn thiện, tiện dụng hơn.

Đến nay, bà con nhiều nơi đã biết đến chiếc máy băm sắn của anh Đức với cái tên “Máy băm sắn Đức Hương”, đạt công suất từ 2-3 tấn/giờ (đối với máy hai lỗ), 4-6 tấn/giờ (đối với máy bốn lỗ). Chiếc máy băm sắn của anh được bà con tin dùng vì được thiết kế bền chắc, gọn nhẹ, dễ sử dụng, giá thành lại phù hợp với người dân và đem lại hiệu quả kinh tế cao. Nếu tính về hiệu quả kinh tế: một giờ máy có khả năng thái lát được hai đến sáu tấn sắn tươi/giờ (tùy từng loại máy), người sử dụng có thể điều chỉnh tốc độ nhanh chậm, dày mỏng của lát sắn theo ý muốn.

Chỉ riêng năm 2011, anh đã bán được hơn 200 máy băm sắn cho bà con ở nhiều tỉnh như: Lào Cai, Hòa Bình, Sơn La, Điện Biên, Lai Châu, Nghệ An ... Để tiện cho việc giới thiệu sản phẩm, năm 2011 anh đã lập Website: www.maybamsan.com với những thông số kỹ thuật về máy và địa chỉ liên hệ cũng như cách thức mua hàng cho bà con có nhu cầu tham khảo. Thông tin khách hàng cũng được anh ghi chép lại cẩn thận để tiện cho quá trình theo dõi và bảo hành máy mỗi khi gặp sự cố.

Chị Phạm Thị Quy – thôn 8, xã Mậu Đông, huyện Văn Yên, một trong những gia đình sử dụng máy băm sắn của anh từ những ngày đầu cho biết: "Gia đình tôi đã làm nghề sấy sắn từ hơn chục năm nay. Ngày trước khi chưa có máy băm sắn của anh Đức sản xuất, gia đình tôi chỉ đốt lò sấy khoảng năm tấn sắn tươi thì phải thuê 10 nhân công/ngày mới đủ để đốt lò mà vất vả lắm. Từ khi nhà tôi mua máy băm sắn do xưởng cơ khí Đức Hương sản xuất thì tôi chỉ cần thuê năm nhân công cũng đủ đáp ứng cho hai lò sấy với công suất 15 tấn sắn tươi/lò. Tôi thấy việc sử dụng máy băm sắn rất tiện dụng, người lao động đỡ vất vả nhiều, tiết kiệm chi phí, thời gian mà lại đạt năng suất cao".

Nhờ có sự kiên trì, quyết tâm, cùng những cố gắng của bản thân, năm 2012, với sản phẩm là máy băm sắn anh Đức đã đạt giải Nhất của Hội thi sáng tạo Khoa học kỹ thuật tỉnh Yên Bái lần thứ 5 do Liên hiệp các hội Khoa học kỹ thuật tỉnh Yên Bái phối hợp với một số cơ quan, đơn vị tổ chức và được bình chọn là sản phẩm nông nghiệp nông thôn cấp tỉnh Yên Bái năm 2012.