Chuyện môi trường ở Phom Phem

(HGĐT)- Phom Phem là tên gọi từ thời Pháp, nghĩa của nó là gì thì ít người biết, nhưng chuyện về khu vực này thì có khá nhiều điều để nói. Trong bài viết này chúng tôi chỉ đề cập riêng đến chuyện môi trường.

Ao nước đen nhà anh Nhàn

Tôi tần ngần đứng trước chiếc ao cá khá rộng của gia đình anh Phùng Văn Nhàn - một trong những hộ định cư ở xóm này. Ao to nhưng chẳng thấy cá sủi tăm, nước thì đục và đen như pha thuốc nhuộm chàm! Hỏi ra được biết, sở dĩ ao này ít cá là vì nước bẩn nuôi cá không lớn, nên anh Nhàn chỉ nuôi để cải thiện, làm nơi thả ngan, vịt và lấy nước tưới cây trồng, phục vụ chăn nuôi lợn. Không thể dùng nước ở ao này để sinh hoạt và tắm giặt, vì không đảm bảo vệ sinh. Nước ăn phải dẫn từ trên núi cao xuống. Cũng may trên ngọn núi cao nhất của xóm có một nguồn nước mạch khá dồi dào. Các hộ dân ở đây đắp lại thành vũng chứa rồi bảo nhau góp tiền mua xi măng và bỏ công sức ra xây một chiếc bể lọc kiểu dân dã để lấy nước dùng. Họ dùng ống nhựa đủ các cỡ và rất nhiều chủng loại để dẫn nước từ bể lọc về từng nhà. Anh Nhàn kể: Hồi trước, có người thả trâu trên đồi, có lần trâu còn đằm cả trong vũng chứa nước! Đường ống nhựa chỉ dùng tạm thời, bởi nắng mưa và ngoại cảnh dễ làm hư hỏng, vỡ gãy, do vậy nguồn nước sinh hoạt cũng có lúc thiếu hụt và không đảm bảo vệ sinh. Nhìn mắt thường thì nước rất trong và sạch, nhưng chưa thể khẳng định nó có sạch thật hay không. Bà con nơi đây rất mong chính quyền các cấp và ngành chức năng, nhất là Trung tâm Nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn của tỉnh, quan tâm đầu tư cho Phom Phem một dự án cấp nước sạch sinh hoạt. Trước mắt hỗ trợ bà con một phần kinh phí để xây bể chứa, bể lọc và đường ống kẽm dẫn nước từ núi về xóm; phần đường ống dẫn nước về từng nhà có thể các gia đình tự lo được bằng ống nhựa.

Khi tôi hỏi: “Vì sao nước ao nhà anh lại bẩn?” Anh Nhàn bảo: Ao nhà tôi ở dưới cùng (phía trên còn bảy, tám chiếc ao của các gia đình khác).