Hoa Tam giác mạch quê tôi

BHG- Mùa Thu, khi tiết trời vào gần đầu Đông, ấy là thời điểm hoa Tam giác mạch quê tôi nở rộ. Lúc đó vùng cao biên giới Hà Giang tiết trời đã se lạnh, chớm những đợt gió từ phương Bắc len lỏi về, núi rừng cũng lãng đãng giăng sương. Những giọt sương mai qua đêm còn gắn trên những cánh lá, nụ hoa, ngọn cỏ... tạo nên một miền đá thơ mộng, lãng mạn đến ngọt ngào... Chả thế mà có một nhà thơ đã viết: Quê hương tôi vùng núi cao cực Bắc/ Có đá núi trập trùng ngút ngát/ Nâng bước chân tôi chập chững vào đời/ Có ruộng bậc thang như cung đàn lên trời/ Hoa đào, hoa lê bức tranh quê thổ cẩm/ Hoa Tam giác mạch dệt đất trời thơ mộng/ Ta ở dưới trần cứ ngỡ chốn bồng lai? ...

Du khách đến với Hà Giang đều muốn lưu giữ lại khoảnh khắc đẹp bên hoa TGM. Ảnh: MY LY

Có phải loài hoa này hiểu được lòng con người mảnh đất nơi đây đá núi, đèo cao, vực sâu, khô hạn gần như quanh năm, thiếu đất sản xuất, thiếu nước ăn phải đến 7- 8 tháng; bà con phải gùi đất lên nương, bỏ vào từng hốc đá để trồng ngô... mà  mềm lòng cùng chia sẻ nỗi niềm, cam chịu giá lạnh, sương muối, sống trên đất, đá khô cằn để nở hoa, kết quả, dâng tặng cho con người Hà Giang - một sản phẩm vừa có giá trị về thẩm mỹ cao, vừa có giá trị kinh tế thiết thực, hữu ích?

 Vào mùa hoa Tam giác mạch, cả Cao nguyên đá Đồng Văn như một “bức tranh thổ cẩm”, trên các triền núi đá, dưới các thung lũng, bên những ngôi nhà trình tường của đồng bào Mông, Lô Lô, Giáy... hoa Tam giác mạch nở tràn, lung linh dưới ánh nắng dịu dàng của miền đá xám, như đưa ta vào cõi Tiên cảnh... Thời kỳ  hoa Tam giác mạch nở hoa rộ nhất, trút hết sinh lực của mình ra để tạo nên sắc màu tươi đẹp nhất của hoa và tạo hạt. Thời tiết lúc này cũng đẹp nhất, ít những ngày mưa dày, ít những ngày sương mù và lạnh buốt. Thời gian đó cũng là thời điểm đẹp nhất để cho du khách lên Cao nguyên đá Đồng Văn thưởng ngoạn loài hoa “Tiên” này.

Không chỉ có vẻ đẹp huyền bí của sắc hoa, hạt hoa Tam giác mạch còn cho ta giá trị về kinh tế. Khoảng cuối tháng 11 dương lịch, bà con bắt đầu thu hoạch hạt hoa về để chế biến làm lương thực, như: Xay thành bột làm các loại bánh, ăn có vị bùi, ngọt nhẹ, dẻo, thơm dịu của hương núi;  hạt nấu rượu uống có vị đượm sắc, nồng độ nhẹ và thơm lạ, khác với bất cứ loại rượu nào trên vùng cao. Uống rượu Tam giác mạch không say ngay mà cái say từ từ êm dịu... Con trai, con gái uống rượu Tam giác mạch má chỉ ửng hồng như chính màu sắc của hoa ...Bánh và rượu hoa Tam giác mạch cho ta hương vị thơm đặc trưng của hoa, lá, cỏ cây thiên nhiên vùng xứ Đá.

Mấy năm gần đây khi cây hoa Tam giác mạch của Hà Giang đã trở thành “Thương hiệu”, một số bạn bè đồng nghiệp làm báo, viết văn ở Hà Nội, Tây Nguyên và Thành phố Hố Chí Minh, cứ đến gần cuối Thu lại gọi điện thoại cho tôi, hỏi thăm tình hình mùa hoa Tam giác mạch năm nay ở Hà Giang thế nào? Chỉ như vậy của các bạn đồng nghiệp, cũng đủ cho chúng ta thấy du khách ngưỡng mộ loài hoa Tam giác mạch ở Hà Giang như thế nào?

Năm ngoái, Tiến sĩ, nhà văn, nhà lý luận phê bình văn học Hội Nhà văn Việt Nam - Nguyên An - lên Cao nguyên đá Đồng Văn, đúng vào dịp Hà Giang tổ chức Lễ hội Hoa Tam giác mạch lần thứ I. Đi thăm một số điểm trồng hoa Tam giác mạch của đồng bào các dân tộc  thuộc xã Sủng Là, xã Phó Bảng (Đồng Văn), ông hồ hởi len vào giữa bãi hoa, lúc ở góc vườn, khi cúi xuống hôn hoa... Các biểu hiện tình cảm của ông đối với loài hoa Tam giác mạch đã phần nào cho tôi hiểu được sự trân trọng, yêu quý và cảm phục một loài hoa - theo như ông nói: Lần đầu tiên mới được thưởng thức trước vẻ đẹp quyến rũ của sắc hoa Tam giác mạch, có thể gọi là: “Hoa hậu” của các loài hoa ở Hà Giang.

Lại một mùa Lễ hội Hoa Tam giác mạch trên Cao nguyên Đá Đồng Văn đang đến gần. Tuy thời tiết bất thường, cuối Thu ở Cao nguyên đá mà vẫn có những cơn bão, trận mưa tối trời, đất, đá lở, lũ rừng... Nhưng sức sống nơi đây thì vẫn tự tin, ung dung và lạc quan, bởi con người Cao nguyên Đá Đồng Văn quê tôi đã quen với gian khổ, khó khăn và tôi luyện bản lĩnh sống, giống như cây ngô, cây đậu, cây cải nương, cây hoa Tam giác mạch kia đã bao đời nay sinh ra, lớn lên trong hốc đá để ra hoa kết trái làm đẹp cho Cao nguyên đá.

Cứ nghĩ về Lễ hội Hoa Tam giác mạch của Hà Giang năm qua thành công, hàng ngàn du khách từ khắp các mọi miền đất nước và khách quốc tế đến Cao nguyên đá, trong lòng tôi lại tràn lên một cảm xúc, niềm tin vào Lễ hội Hoa Tam giác mạch của Hà Giang ở các huyện vùng cao lần thứ II sẽ tốt đẹp.

 Vậy là, tôi có thể thông tin lại cho các bạn đồng nghiệp cũng như du khách gần xa rằng: Lễ hội Hoa Tam giác mạch Hà Giang lần thứ II năm 2016 vào trung tuần tháng 10 đã sẵn sàng. Hà Giang đang chào đón quý khách! Hãy lên với Hà Giang - Cao nguyên đá Đồng văn - Công viên Địa chất Toàn cầu, bạn nhé! Và nhớ hãy đưa bạn gái, người thân yêu của mình cùng lên tận hưởng sắc màu, mùi hương của loài hoa “Tiên” ở Hà Giang nơi cực Bắc.

Tháng 10. 2016   

Đặng Quang Vượng