Gỡ "nút thắt" trong chuyển đổi số

BHG - HTX Thương mại - Dịch vụ tổng hợp Nậm Ty, xã Nậm Ty (Hoàng Su Phì) chuyên sản xuất, chế biến chè Shan tuyết. Năm 2020, sản phẩm Bạch trà Hà Chung của HTX được chứng nhận sản phẩm OCOP 3 sao; đến tháng 7.2021, sản phẩm này được bày bán trên sàn thương mại điện tử (TMĐT) của khách hàng Viettelpost (VOSO). Ông Lương Văn Chung, Giám đốc HTX Thương mại- Dịch vụ tổng hợp Nậm Ty, cho biết: “Việc bày bán sản phẩm trên sàn TMĐT là hướng đi mới của HTX. Trước kia, việc tiêu thụ sản phẩm được thực hiện thông qua các đại lý bán hàng nên phạm vi tiêu thụ, đối tượng khách hàng khá hạn hẹp. Khi lên sàn giao dịch điện tử, thương hiệu Bạch trà Hà Chung được quảng bá rộng rãi, sản phẩm cũng được tiêu thụ thuận lợi hơn”.

Cán bộ xã Nậm Ty (Hoàng Su Phì) ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, điều hành.

Cùng với sản phẩm Bạch trà Hà Chung, tại xã Nậm Ty có 4 sản phẩm chè được chứng nhận OCOP của HTX chế biến chè Hạnh Quang và HTX thu mua và chế biến chè Tấn Xà Phìn cùng lên sàn TMĐT VOSO. Việc hỗ trợ đưa sản phẩm OCOP địa phương lên sàn TMĐT là một trong những nội dung hợp tác chuyển đổi số (CĐS) tại xã Nậm Ty được ký kết giữa Chi nhánh Viettel Hà Giang và UBND huyện Hoàng Su Phì. Xã Nậm Ty được chọn là địa phương làm điểm về CĐS trong cả nước. Đến tháng 5.2021, Chi nhánh Viettel Hà Giang ký kết hợp tác với UBND huyện Hoàng Su Phì triển khai nội dung về CĐS trên cơ sở khảo sát thực tế và đưa ra những nội dung cần thực hiện.

Nậm Ty là xã miền núi, địa hình bị chia cắt, dân cư sống thưa thớt trên những sườn núi cao. Toàn xã có 621 hộ sinh sống ở 8 thôn, trong đó có những thôn cách trung tâm xã hàng chục km. Việc hoàn thiện hạ tầng viễn thông là một trong những nội dung trọng tâm cần triển khai bởi đó là nền tảng để quyết định sự thành công của CĐS. Do đó, ngay sau khi ký kết chương trình hợp tác, Chi nhánh Viettel Hà Giang đầu tư mới 2 trạm phát sóng di động, phủ sóng vùng lõm (tại thôn Nậm Phiên và Ông Thượng). Bên cạnh đó, tắt các trạm phát sóng 3G đã lắp đặt để chuyển toàn bộ sang 4G nhằm bảo đảm truy cập Data qua các thiết bị di động.

Ông Lương Văn Chung (phải), Giám đốc HTX Thương mại- Dịch vụ tổng hợp Nậm Ty giới thiệu sản phẩm Bạch trà Hà Chung mới lên sàn thương mại điện tử VOSO.

Hạ tầng viễn thông hoàn thiện giúp cấp ủy, chính quyền cơ sở thực hiện hiệu quả hơn công tác quản lý, điều hành. Chủ tịch UBND xã Nậm Ty Hoàng Văn Tuyên, cho biết: “Trước kia, khi triển khai văn bản chỉ đạo đột xuất đến các thôn vùng cao, cán bộ xã phải đi đến tận nơi thông báo cho cán bộ thôn, mất nhiều thời gian, công sức. Nhưng nay, tất cả các văn bản chỉ đạo, công việc đột xuất, nhất là công tác phòng, chống dịch Covid-19; phòng, chống thiên tai, lãnh đạo xã chỉ cần nhắn qua các nhóm zalo điều hành của cấp ủy, chính quyền, các hội đoàn thể là cán bộ thôn nắm được và triển khai ngay đến người dân”. Hiện nay, 100% cán bộ xã biết sử dụng và có máy vi tính cá nhân; hầu hết các văn bản điều hành trong xã được ban hành trong môi trường mạng; các chức danh cán bộ chủ chốt đều thực hiện chữ ký số. Chi nhánh Viettel Hà Giang cũng hỗ trợ cho xã 2 bộ máy tính để bàn làm điểm truy cập Internet công cộng cho người dân. Tuy nhiên, do mới triển khai nên còn nhiều nội dung chưa được thực hiện như: Lắp đặt loa truyền thanh không dây thông minh; triển khai các ứng dụng về y tế số; ứng dụng về giáo dục thông minh...

Chủ tịch UBND xã Nậm Ty Hoàng Văn Tuyên cho biết thêm: “Xã được chọn làm điểm về CĐS nhưng lại không được cấp ngân sách để triển khai. Do đó, những việc đã triển khai trong thời gian vừa qua đều nhờ vào sự hỗ trợ của doanh nghiệp viễn thông. Do không có kinh phí nên xã gặp khó khăn trong việc chủ động thực hiện các nội dung về CĐS. Ví dụ, xã cần lắp đặt camera giám sát tại một số khu vực trọng điểm để thuận tiện trong công tác quản lý, bảo vệ rừng, đảm bảo an ninh, trật tự nhưng không có kinh phí cũng đành chịu”.

Các sản phẩm OCOP trên địa bàn xã Nậm Ty đã được doanh nghiệp viễn thông hỗ trợ lên sàn TMĐT VOSO. Tuy nhiên việc quảng bá thương hiệu, nâng cao mẫu mã sản phẩm của các HTX gặp khó khăn khiến giá trị không cao. Ông Lương Văn Chung, Giám đốc HTX Thương mại - Dịch vụ tổng hợp Nậm Ty cho rằng: “Khách hàng lên sàn TMĐT biết về sản phẩm nông sản của địa phương. Tuy nhiên nếu không thực hiện tốt việc quảng bá thương hiệu, nâng cao mẫu mã sản phẩm rất khó để thuyết phục được những khách hàng kỹ tính. Do đó, trong việc hỗ trợ người dân đưa các sản phẩm nông sản lên sàn thì chính quyền cũng cần đầu tư, đồng hành cùng các doanh nghiệp, HTX trong việc quảng bá thương hiệu và nâng cao mẫu mã sản phẩm”.

Bên cạnh khó khăn về nguồn kinh phí thì con người là yếu tố quan trọng dẫn đến sự thành công của chương trình CĐS. Theo đó, nguồn nhân lực chuyên trách về CNTT ở xã Nậm Ty nói riêng và các xã vùng cao của tỉnh ta nói chung thiếu và chưa đáp ứng yêu cầu. Đặc biệt, kỹ năng ứng dụng công nghệ số của đại bộ phận người dân còn thấp. 

Từ những khó khăn trên, giải pháp khắc phục được đặt ra trong việc CĐS ở xã điểm Nậm Ty nói riêng và các xã vùng cao ở tỉnh ta nói chung là cần có sự đầu tư ngân sách cho chương trình, giúp chính quyền cơ sở chủ động thực hiện các nhiệm vụ, nội dung công việc trong CĐS.

Bên cạnh đó, các xã khó khăn, huyện miền núi cũng cần được hỗ trợ trong công tác đào tạo, nâng cao trình độ CNTT cho cán bộ; tập trung tuyên truyền, nâng cao nhận thức, hướng dẫn kỹ năng ứng dụng công nghệ số cho người dân vùng cao. 

Theo thống kê của Sở Thông tin và Truyền thông, tỉnh ta mới chỉ có khoảng 60% dân số có điện thoại di động thông minh. Do đó, các chính sách hỗ trợ vùng đồng bào DTTS giai đoạn 2021-2025 cần có chính sách hỗ trợ đồng bào DTTS mua và sử dụng điện thoại thông minh. Chính quyền địa phương cũng cần hỗ trợ các doanh nghiệp, HTX trong việc quảng bá thương hiệu, nâng cao mẫu mã đối với các sản phẩm đặc sản của địa phương được bày bán trên các sàn TMĐT. 

Phó Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông Lã Đình Điền, cho biết: “Hà Giang là tỉnh vùng cao, điều kiện kinh tế khó khăn, do đó tỉnh có cách làm riêng trong CĐS. Đó là phối hợp với các doanh nghiệp công nghệ đã có sản phẩm sẵn sàng giúp Hà Giang trong việc CĐS một cách toàn diện”.

Theo chủ trương này, tỉnh ta đã tổ chức hội thảo và ký kết chương trình hợp tác với Tập đoàn FPT để triển khai các nội dung CĐS. Ngay sau khi ký kết, tỉnh và Tập đoàn FPT đã thành lập 7 tổ công tác đối đẳng nhằm bảo đảm sự phối hợp thông suốt, hiệu quả trong việc triển khai 7 nhóm nhiệm vụ liên quan đến CĐS, đó là: Chính quyền số; kinh tế số; xã hội số; hạ tầng số; truyền thông số; đào tạo số; thanh niên với CĐS. 

Bài, ảnh: VĂN NGHỊ