“Giữ lửa” nghề làm giấy Bản dưới chân núi Tây Côn Lĩnh

Theo nhận định của cơ quan chuyên môn huyện Bắc Quang: Sản phẩm giấy Bản nếu được đầu tư phát triển thì có thể tạo ra các sản phẩm với chất lượng ổn định, nhãn mác hấp dẫn, được đưa vào các kênh phân phối thích hợp và gắn với du lịch trải nghiệm, du lịch cộng đồng, tạo tiền đề xây dựng thương hiệu cho sản phẩm từ nghề truyền thống và làng nghề. Tuy nhiên hiện nay, giấy Bản sản xuất ra mới chỉ ở dạng thô, chưa có thương hiệu hàng hóa và chưa đáp ứng được đa dạng thị hiếu người tiêu dùng. Mặt khác, các hộ sản xuất còn nhỏ lẻ, chưa mạnh dạn đầu tư mở rộng quy mô sản xuất, chủ yếu sản xuất vào thời điểm nông nhàn. Hơn nữa, sức hút lao động từ nghề chưa cao, phần lớn lực lượng lao động đều là những người lớn tuổi...

Từng bước khắc phục những hạn chế trên, tháng 7 vừa qua, thôn Thanh Sơn ra mắt Hợp tác xã (HTX) giấy Bản Thanh Sơn với 21 thành viên tham gia. Trưởng thôn kiêm Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX Giấy Bản Thanh Sơn Lò Đức Chìu, cho biết: HTX được thành lập mang trong mình sứ mệnh gìn giữ, phát huy giá trị làng nghề truyền thống, nét đẹp văn hóa địa phương nói chung và của đồng bào Dao nói riêng. Chiến lược phát triển của HTX là tạo ra sức mạnh của một tổ chức kinh tế có đủ nguồn vốn, tư cách pháp nhân, có thị trường rộng lớn và ổn định, có cơ sở vật chất, tư duy năng lực đổi mới, có sức cạnh tranh với các tổ chức kinh tế khác. Chủ động áp dụng những kỹ thuật mới trong sản xuất để nâng cao chất lượng giấy Bản. Trên cơ sở đó, vừa sản xuất giấy, bao tiêu sản phẩm bán ra thị trường, vừa truyền dạy nghề cho thế hệ trẻ.

Đặc biệt, UBND huyện Bắc Quang đã giao UBND thị trấn Việt Quang chủ trì phối hợp với cơ quan chuyên môn của huyện xây dựng Đề án: Phát triển và nâng cao hoạt động Làng nghề truyền thống giấy Bản dân tộc Dao, gắn với xây dựng Làng văn hóa du lịch cộng đồng thôn Thanh Sơn giai đoạn 2022 – 2025, định hướng đến năm 2030. Trên cơ sở này, nhiều giải pháp chiến lược được triển khai thực hiện để phát triển bền vững Làng nghề truyền thống giấy Bản dân tộc Dao. Trong đó, thay đổi phương thức đào tạo nghề làm giấy Bản phù hợp với tình hình thực tế, thiết kế sản phẩm theo yêu cầu của đơn vị liên kết, bao tiêu hàng hóa; khuyến khích, động viên nghệ nhân có tay nghề cao tham gia bồi dưỡng, truyền nghề cho lao động trẻ thông qua các lớp đào tạo nghề. Mặt khác, phát triển làng nghề gắn với vùng nguyên liệu tự nhiên và bảo vệ môi trường sinh thái; đảm bảo việc khai thác tỉa thưa rừng vầu gắn với tái tạo để bảo vệ và phát triển rừng bền vững. Cùng với đó, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, đưa máy móc tiên tiến vào sản xuất để đa dạng hóa sản phẩm về mẫu mã, kiểu dáng cũng như nâng cao năng suất, chất lượng, khả năng cạnh tranh của sản phẩm.

Đề án trên đi vào cuộc sống được kỳ vọng tạo sinh khí mới “giữ lửa” nghề truyền thống giấy Bản. Trên cơ sở đó, đưa quy trình kỹ thuật sản xuất và sản phẩm giấy Bản truyền thống thành sản phẩm du lịch độc đáo, phục vụ du khách tham quan, trải nghiệm, mua sản phẩm. Đồng thời, huy động nguồn lực của các thành phần kinh tế tham gia phát triển bền vững làng nghề, góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn gắn với thực hiện chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP); góp phần giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người dân.

Bài, ảnh, video: Thu Phương

Thiết kế: Lê Lâm - Ngọc Bích