Nguy cơ "bong bóng" lan đột biến

BHG - Thời gian qua, hoạt động mua bán, trao đổi phong lan đột biến (Lan var) trở nên sôi động trên mạng xã hội với những thương vụ lên tới cả trăm tỷ đồng, cùng hàng loạt các bài viết giới thiệu về các giống Lan var quý hiếm được chia sẻ rầm rộ trên mạng xã hội. Trước "sức nóng" này, nhiều người đã lao vào cuộc đua kinh doanh lan đột biến với mong muốn đổi đời trong thời gian ngắn. Nhưng không ít người đã vỡ mộng do bị lừa bán lan giả hoặc không am hiểu về lan nên bị thổi giá trên trời. Chơi Lan var như “bong bóng” xà phòng có thể vỡ bất cứ lúc nào!

Những nhóm, trang về hoa lan ở tỉnh ta trên mạng facebook

Cẩn thận sập bẫy lừa đảo

Hiện nay, việc mua bán, trao đổi Lan var vẫn được định giá tự do, không có căn cứ hay cơ sở pháp lý rõ ràng; các hoạt động mua bán, chuyển nhượng hoa lan chủ yếu dựa vào cam kết, thỏa thuận giữa hai bên, không có sự quản lý chặt chẽ của cơ quan chức năng... Vì vậy, nhiều người đã lợi dụng điều này để thực hiện các chiêu trò lừa đảo nhằm trục lợi. Đơn cử như vụ một người dân ở huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ đã trình báo cơ quan công an khi bị một số đối tượng lừa đảo mua lan đột biến với giá hơn 2 tỷ đồng. Hay đã có nhiều người trình báo bị một nhóm lừa đảo bán hoa lan giả trực tuyến từ vườn lan ở huyện Quốc Oai (Hà Nội) với số tiền người mua bị lừa lên tới hàng chục tỷ đồng. Giữa năm 2020, Công an tỉnh Lâm Đồng đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can và tạm giam một đối tượng điều tra về hành vi “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”; chiêu trò của đối tượng này là sử dụng cây lan thường và giới thiệu là Lan var để thổi giá lên tới 1,4 tỷ đồng. Cùng thủ đoạn trên, đầu năm nay, Công an huyện Yên Thủy (Hòa Bình) bắt tạm giam và khởi tố một bị can về hành vi lừa đảo bán hoa Lan var giả cho khách hàng, với số tiền chiếm đoạt lên đến 4,6 tỷ đồng.

Tại Hà Giang, việc trao đổi, mua bán phong lan nói chung và Lan var nói riêng cũng sôi động không kém bất kỳ địa phương nào. Riêng trên mạng xã hội facebook có ít nhất 4 nhóm và fanpage cho những người chơi hoa lan ở Hà Giang tham gia trao đổi, mua bán các loại lan như: Hội hoa lan tỉnh Hà Giang, CLB – Hoa lan Hà Giang, Lan rừng Hà Giang. Trên các nhóm này có nhiều bài viết quảng cáo Lan var với các dòng như HO (Hiển oanh), HYT (Hồng Yên thủy), 5 cánh trắng Phú Thọ…

Lan đột biến 5 cánh trắng Bảo Duy là một trong những loại có giá trị trao đổi, mua bán lên tới hàng tỷ đồng thời gian qua

Theo anh B, một chủ vườn lan tại thành phố Hà Giang, tuy trên địa bàn thành phố chưa ghi nhận trường hợp nào bị lừa bán Lan var giả nhưng ở các tỉnh, thành phố khác đã có nhiều trường hợp mua phải lan giả với số tiền bị lừa lên tới cả tỷ đồng. Trên địa bàn tỉnh ta hiện chỉ ghi nhận một số trường hợp người bán giao nhầm cây nhưng sau đó đã đổi lại đúng cây theo thỏa thuận nên người mua chưa bị thiệt hại. Anh B cũng chia sẻ: Những người chơi và kinh doanh lan chân chính đều không muốn bị mất uy tín trong giao dịch và ảnh hưởng của những vụ lừa đảo bán Lan var tới thú chơi và hoạt động kinh doanh của họ; đồng thời khuyến cáo những người mới chơi phong lan nên tìm hiểu kỹ về các giống lan để tránh bị “tiền mất, tật mang”.

Dễ vỡ “bong bóng” Lan var

Theo các chuyên gia, đột biến là hiện tượng xảy ra trong tự nhiên đối với tất cả các loài sinh vật. Phong lan cũng không phải ngoại lệ. Các loài Lan var đẹp được nhiều người sưu tầm và chăm sóc, thường có màu sắc khác biệt, bộ cánh hài hòa, không giống bất kỳ loài hoa nào, mỗi cá thể lan đột biến là duy nhất. Hơn nữa không như những loài hoa khác, lan đột biến còn có đặc tính là có thể di truyền được sự đột biến. Đó là nguyên nhân làm cho những giống này trở nên quý và hấp dẫn người chơi. Nhưng thực tế những cây lan này có đến giá hàng chục, thậm chí hàng trăm tỷ đồng như các thương vụ mua bán chia sẻ rầm rộ trên mạng xã hội hay không!?.

Từ thông tin trên mạng xã hội về thương vụ giao dịch cây Lan var mang tên “Ngọc Sơn Cước” với giá 250 tỷ đồng tại tỉnh Quảng Ninh, lực lượng chức năng đã vào cuộc xác minh và kết quả không có giao dịch tiền mặt; thực tế 2 bên chỉ ký kết hợp đồng nhân giống 5.000 cây con khác từ cây mẹ. Hay như vụ giao dịch mua bán lan tại tỉnh Đắc Lắk có giá trị 31 tỷ đồng được lan truyền trên mạng xã hội, khi lực lượng chức năng xác minh thì đây là thương vụ giao dịch giả, mục đích chỉ để... câu like.

Qua hai vụ việc trên, câu hỏi đặt ra là có bao nhiêu giao dịch Lan var với số tiền khủng đăng tải trên mạng xã hội là sự thực!? Hay tất cả chỉ là chiêu trò để thổi giá Lan var và câu like và câu các mục đích kiếm lời khác? Hiện nay, lực lượng chức năng ở các địa phương đang giám sát chặt chẽ các giao dịch phong lan để kiểm chứng thông tin, xử lý các trường hợp có dấu hiệu thổi giá, lũng đoạn thị trường và truy thu các loại thuế, phí theo quy định, nếu đó là giao dịch thực sự. Vì vậy, chắc chắn các giao dịch Lan var khủng trong thời gian tới sẽ ngày càng khó xuất hiện trên mạng xã hội. Và khi đó, “bong bóng” Lan var sẽ khó có cơ hội bị thổi lên do không có những thông tin câu kéo trên mạng xã hội.

Thú chơi lan ở nước ta đã có từ lâu đời, niềm vui của những người chơi lan là khi nhìn thấy những cây lan từng ngày phát triển, ra hoa; sau bộn bề cuộc sống hàng ngày, được chăm sóc và nhìn ngắm những chậu lan xanh tốt, trăm hoa khoe sắc, mọi mệt mỏi đều tan biến. Phong lan không có mức giá cố định mà nó phụ thuộc vào độ đam mê và điều kiện kinh tế của mỗi người chơi, nhưng giá trị không thể ở mức "trên trời" như rất nhiều giao dịch đã từng được đăng trên mạng xã hội. Bởi một mầm lan chỉ nuôi ươm để bán, không phải để ra hoa mà lại có giá tiền tỷ thì thực sự khó có thể chấp nhận. Trên mạng xã hội, nhiều người dân đã bày tỏ sự nghi hoặc, không đồng tình với "cơn sốt" Lan var trên mạng xã hội. Có người cho rằng, nếu hoạt động chơi lan đột biến trở thành hoạt động kinh tế thì việc gì người dân phải vất vả lao động trong nhiều nghề vất vả khác vì bát cơm, manh áo. Vì thế, những thương vụ mua bán, trao đổi Lan var giá trị "khủng" tràn lan trên mạng xã hội thời gian qua đã ảnh hưởng lớn tới văn hóa, thú chơi hoa lan của những người đam mê thực thụ. Hoạt động mua, bán, trao đổi phong lan, nhất là Lan var có thể là mảnh đất màu mỡ cho các đối tượng thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật như thổi giá, lũng đoạn thị trường, trốn thuế, lừa đảo chiếm đoạt tài sản làm mất an ninh trật tự xã hội… Do đó, rất cần có các cơ quan chức năng, các cấp chính quyền quan tâm, vào cuộc nhằm có sự định hướng dư luận một cách rõ ràng trước "cơn sốt lan đột biến" hiện nay.

Bài, ảnh: Trung Nhân