THUỐC LÁ - LUÔN ĐỒNG HÀNH CÙNG BỆNH KHÔNG LÂY NHIỄM

BHG - Bệnh không lây nhiễm tại nước ta đang gia tăng ở mức báo động. Theo thống kê năm 2012, bệnh không lây nhiễm chiếm 71% gánh nặng bệnh tật và chiếm 75% tổng số ca tử vong. Một trong những nguyên nhân quan trọng của vấn nạn này là do tỷ lệ sử dụng thuốc lá cao.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, các bệnh không lây nhiễm như bệnh tim mạch, đái tháo đường, ung thư và bệnh đường hô hấp mạn tính là những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn cầu, tử vong do những bệnh này nhiều hơn so với tất cả các nguyên nhân khác kết hợp lại. Mỗi năm, ước tính Việt Nam có khoảng 500.000 ca tử vong, trong đó 75% là do các bệnh không lây nhiễm. Các bệnh không lây nhiễm có tỷ lệ mắc cao là ung thư, tim mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường, phổi tắc nghẽn mãn tính, hen phế quản… Các bệnh không lây nhiễm phổ biến có chung 4 yếu tố nguy cơ: hút thuốc lá, thiếu vận động thể lực, lạm dụng rượu-bia và chế độ ăn không hợp lý và thuốc lá là yếu tố nguy cơ đứng đầu.

Và một thực tế đáng buồn là Việt Nam nằm trong nhóm 15 nước có số người hút thuốc lá nhiều nhất thế giới. Theo Điều tra toàn cầu về sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành năm 2010, tỷ lệ hút thuốc ở nam giới là 47,4% (trung bình 2 nam giới có 1 người hút thuốc), 33 triệu người không hút thuốc nhưng thường xuyên hít phải khói thuốc thụ động trong nhà, 5 triệu người không hút thuốc thường xuyên hít phải khói thuốc thụ động tại nơi làm việc.

Tỷ lệ hút thuốc lá cao đã gây ra các tác hại rất lớn về mặt sức khỏe và kinh tế tại Việt Nam. Theo tổ chức Y tế thế giới, mỗi năm tại Việt Nam có khoảng 40.000 người tử vong vì các bệnh do sử dụng thuốc lá. Con số này sẽ tăng lên thành 70.000 ca/năm vào năm 2030 nếu các biện pháp phòng chống tác hại thuốc lá không được thực hiện kịp thời. Theo điều tra tại bệnh viện K năm 2000, tỷ lệ bệnh nhân ung thư phổi có hút thuốc lá là 96,8%. Nghiên cứu của Viện Chiến lược và chính sách y tế cũng cho thấy bệnh tật và tử vong sớm do thuốc lá chiếm 12% tổng gánh nặng bệnh tật trong nam giới Việt Nam.

Xu hướng gánh nặng bệnh tật chuyển từ các bệnh lây nhiễm sang các bệnh không lây nhiễm và gia tăng nhanh chóng. Năm 1986, bệnh không lây nhiễm mới chỉ chiếm 39% số trường hợp nằm viện thì tới năm 2011, tỷ lệ này tăng lên 62,7%. Năm 2008, số ca tử vong do các bệnh không lây nhiễm chiếm 75% tổng số ca tử vong do bệnh tật và thương tích ở Việt Nam. Các bệnh có nguyên nhân chính từ sử dụng thuốc lá như đột quỵ, mạch vành, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), ung thư phổi là những nguyên nhân hàng đầu gây ra tử vong ở cả nam và nữ. Hơn 75% các ca tử vong ở Việt Nam hằng năm là do các bệnh không lây nhiễm, trong đó sử dụng thuốc lá là một nguyên nhân chính…

Theo nghiên cứu của Trường Đại học Y tế công cộng, có 28% số ca tử vong ở nam giới Việt Nam từ 35 tuổi trở lên có liên quan đến sử dụng thuốc lá. Tổng chi phí điều trị và tổn thất do mất khả năng lao động vì ốm đau và tử vong sớm mới cho 5 nhóm bệnh trong số 25 bệnh do thuốc lá gây ra gồm: ung thư phổi, ung thư đường tiêu hóa - hô hấp trên, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, nhồi máu cơ tim, đột quỵ là hơn 23.000 tỷ đồng/năm.

Việt Nam cũng đang gặp nhiều khó khăn trong công tác phòng chống tác hại thuốc lá vì thuốc lá là sản phẩm gây nghiện, giá thuốc lá còn rẻ, tỷ lệ hút thuốc trong nam giới còn rất cao, ý thức tuân thủ quy định cấm hút thuốc lá của người dân còn hạn chế. Do đó, để thực hiện thành công cam kết của Việt Nam khi tham gia công ước, triển khai hiệu quả Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá cần sự nỗ lực, phối hợp chặt chẽ hơn nữa của các bộ, ngành, các tỉnh, thành phố trong hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Thu Ngân – TT TTGDSK