Phong cách, tư duy khoa học trong tư tưởng Hồ Chí Minh

BHG - Phong cách là điểm đặc sắc của mỗi con người, ở Chủ tịch Hồ Chí Minh phong cách được thể hiện trong nhận thức, hoạt động thực tiễn. Phong cách tư duy cách mạng và khoa học của Bác được gắn với cả quá trình rèn luyện, học tập, cố gắng.

Cách mạng của Việt Nam đi lên Chủ nghĩa xã hội đã bỏ qua chế độ Tư bản chủ nghĩa, khi đó Bác chỉ nói “đây là đặc điểm to nhất của nước ta”. Bác muốn nói lên sự khó khăn, phức tạp và nhiều chông gai trước mắt để người dân cả nước hình dung, cùng cố gắng vượt qua, đó là vấn đề trực cảm của Bác để phù hợp với trình độ và tâm lý của người Việt Nam. Một câu chuyện nữa là tại sao Bác thường viết ngắn, viết gọn, Bác dặn chúng ta không nên viết dài “dây cà ra dây muống” như vậy quần chúng không hiểu được đâu. Viết ngắn gọn, dễ hiểu để quần chúng làm và thực hiện ngay… tác phẩm Đường cách mệnh là tiêu biểu cho việc viết ngắn gọn, dễ hiểu. Bác cho biết, văn chương của tác phẩm này cốt ở hai chữ “cách mệnh” nói những điều giản dị như “hai với hai là bốn” để quần chúng nhận ra và đứng dậy hành động, đưa cách mạng đến thắng lợi.

Bác thường nói với chúng ta phải chú trọng cả cách nói, viết gần gũi với tâm lý của quần chúng. Trong Di chúc của Bác đã thể hiện tư duy khoa học, phong cách hiện đại và chỉ nhắc 2 lần từ “Chủ nghĩa xã hội”. Một là, Bác hình dung sau này cách mạng thắng lợi, Bác sẽ thay mặt nhân dân cả nước đi thăm các nước xã hội chủ nghĩa anh em. Hai là, trong quá trình xây dựng đất nước, đi lên chủ nghĩa xã hội, Bác dặn chúng ta phải đưa thế hệ trẻ đi đào tạo để trở thành lớp cán bộ vừa hồng vừa chuyên. Về hình thức, Bác dùng từ “Chủ nghĩa xã hội” rất ít, nhưng về nội dung tư tưởng thì đạt đến chế độ chủ nghĩa xã hội nhiều nhất, thấm đẩm trong 1 nghìn từ của Di chúc. Bác dùng từ ngữ cũng rất khoa học, chẳng hạn Bác hay dùng từ “dân chủ” nó thể hiện điều cốt lõi nhất là dân làm chủ và dân là chủ. Hay là “cách mạng”, Bác nói là phá cái cũ đổi cái mới và giá trị cốt lõi của “cách mạng” là độc lập, tự do và hạnh phúc cho nhân dân. Sâu xa hơn cả, phong cách, hành động của Hồ Chí Minh là phong cách vì con người, vì cuộc sống của dân. Ngay trong Di chúc, Bác viết “Chỉ tiếc không được phục vụ nhân dân lâu hơn nữa, nhiều hơn nữa”.

Hiện nay, chúng ta học tập phong cách, tư duy khoa học từ Bác rất nhiều, trong hoạch định chiến lược của Đảng ta hiện nay, tập trung kết tinh nhất là trong Cương lĩnh, mà lịch sử Đảng ta, Cương lĩnh đầu tiên do Bác viết, đến Cương lĩnh hiện nay chúng ta vẫn học Bác ở phong cách nhất quán, kiên trì mục tiêu và lý tưởng, vững bước đi trên con đường chúng ta đã lựa chọn; dù khó khăn đến đâu cũng phải quyết tâm xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội, luôn hướng đến cái đích hành động là vì nhân dân; học phong cách Bác để rèn luyện trở thành một người cách mạng chân chính, lấy lý tưởng, mục tiêu của mình để phục vụ đất nước, phục vụ lợi ích của nhân dân.

Gs, Ts Hoàng Chí Bảo (kí)

Lê Lâm (ghi)