Lao động "chui" và nước mắt ngày về

BHG- Những năm gần đây, trên địa bàn tỉnh nói chung và tại huyện Hoàng Su Phì nói riêng; tình trạng lao động (LĐ) ở các vùng nông thôn tự ý vượt biên trái phép sang Trung Quốc làm thuê có chiều hướng gia tăng. Vào những thời điểm nông nhàn, do không có việc làm, trong khi bên phía Trung Quốc một số nơi lại đang có nhu cầu sử dụng LĐ với giá tiền công hấp dẫn. Ra đi để tìm miền đất hứa, đánh bạc với cuộc đời, nhiều LĐ mạo hiểm vượt biên trái phép sang Trung Quốc làm thuê; không giấy tờ, không có sự bảo hộ, nhiều người đã phải chịu những hậu quả đáng tiếc, thậm chí mất cả tính mạng.

Lãnh đạo xã Tụ Nhân thăm hỏi, động viên một gia đình có con bị tử vong khi đi lao động bên Trung Quốc.

Lao động “chui” sang Trung Quốc và nước mắt ngày về...

Được cán bộ xã Tụ Nhân giới thiệu, chúng tôi đến thăm gia đình ông Lù Vừn Hao, thôn Nắm Ản, xã Tụ Nhân. Tiếp chúng tôi trong căn nhà trình tường 3 gian cũ kỹ là một người đàn ông hơn 60 tuổi, với vóc dáng gày gò, khuôn mặt đen sạm. Qua câu chuyện được biết, giữa tháng 5.2014, người con út của ông là anh Lù Văn T, bị tai nạn dẫn đến tử vong trong khi đang đi làm thuê ở Trung Quốc. Những tưởng sang bên đó kiếm được tiền gửi về cho gia đình, nhưng ai ngờ tiền chưa thấy thì gia đình đã nhận được tin giữ. Ông Hao chia sẻ: Vì thương xót con, mẹ nó gầy xọp đi, đôi mắt nhăn nheo thâm quầng, chân đi không vững. Còn người con dâu cũng bỏ nhà sang Trung Quốc làm thuê, rồi lấy chồng ở luôn bên đó, để lại 2 đứa con thơ cho ông bà chăm sóc. Kinh tế gia đình đã khó, nay lại càng khó khăn hơn...

Trường hợp của anh Lù Văn K, thôn Thượng 2, xã Đản Ván cũng bị tai nạn dẫn đến tử vong trong khi đi LĐ ở Trung Quốc. Gia đình anh cho biết, do kinh tế khó khăn, đầu năm 2014 anh K cùng mấy thanh niên trong thôn rủ nhau sang Trung Quốc làm thuê, nghe nói bên đó công việc nhàn nhã, lương cao. Sang đến nơi mới biết cuộc sống rất vất vả, nhưng chưa kịp về thì xảy ra chuyện. Trên đây chỉ là hai trong số rất nhiều trường hợp đau lòng mà những người vượt biên trái phép sang Trung Quốc làm thuê gặp phải.

Theo báo cáo, bình quân mỗi năm huyện Hoàng Su Phì có hàng nghìn LĐ vượt biên sang Trung Quốc làm thuê dài ngày, từ vài tháng đến cả năm. Chỉ tính riêng từ đầu năm 2015 đến nay, toàn huyện đã có hơn 600 trường hợp sang Trung Quốc làm thuê, trong đó chỉ có 301 trường hợp xin cấp giấy xuất nhập cảnh, tập trung nhiều nhất tại các xã Tụ Nhân, Chiến Phố, Đản Ván, Thàng Tín...

Cần nâng cao nhận thức và những giải pháp đồng bộ...

Qua tìm hiểu được biết, tình trạng LĐ trái phép sang Trung Quốc xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Nguyên nhân chủ yếu vẫn là do đời sống của người dân gặp nhiều khó khăn, thiếu việc làm. Nguồn lao động ở địa phương khá dồi dào, nhưng phần lớn vẫn là LĐ phổ thông nên khi sang Trung Quốc chỉ đáp ứng được những công viêc như: Phụ xây, làm gạch, phát nương làm rẫy, thu hái nông sản... Tuy ngày công được cho là cao hơn so với thu nhập ở quê nhà, nhưng nhiều người sang đây bị bóc lột sức LĐ, làm việc vất vả trong điều kiện không đảm bảo an toàn, bị chủ LĐ lừa hoặc không trả tiền công. Đặc biệt, do không có giấy tờ hợp pháp nên nhiều LĐ bị các lực lượng chức năng Trung Quốc bắt, giam giữ, phạt tiền và trục xuất. Thực trạng này gây ra nhiều hệ lụy đau lòng, ảnh hưởng trực tiếp đến tình hình an ninh tại địa phương.

Theo kết quả điều tra, khảo sát của huyện, thì thu nhập của một LĐ sang Trung Quốc làm thuê bình quân từ 250 – 300 nghìn đồng/ngày, số giờ phải lao động từ 8 – 10 tiếng/ngày. Còn LĐ tại địa phương hoặc trong nước thu nhập bình quân từ 130 – 160 nghìn đồng/ngày, thời gian lao động là 8 tiếng/ngày. Kết quả khảo sát cho thấy, thu nhập bình quân/ngày của một LĐ tự do sang Trung Quốc cao hơn LĐ làm việc tự do trong nước, tuy nhiên, mức chênh lệch là không đáng kể.

Đồng chí Hoàng Hải Thức, Trưởng Phòng Lao động TB&XH huyện cho biết: Trước tình trạng người dân đi lao động trái phép sang Trung Quốc ngày càng diễn biến phức tạp, huyện xây dựng kế hoạch phối hợp với lực lượng chức năng tổ chức rà soát, thăm nắm tình hình LĐ sang Trung Quốc làm việc trái phép; đẩy mạnh tuyên truyền vận động, phổ biến, giáo dục nâng cao nhận thức pháp luật cho người dân; tổ chức ký cam kết không xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc. Đồng thời, khuyến khích các doanh nghiệp vừa và nhỏ đến tuyển dụng LĐ đi làm việc tại các khu công nghiệp trong nước.

Có thể thấy, nhu cầu tìm việc làm để có thu nhập là hết sức chính đáng với người dân, nhất là với đồng bào vùng nông thôn, vùng biên giới. Tuy nhiên, đi LĐ tự do xuất nhập cảnh trái phép không chỉ là hành vi vi phạm pháp luật mà người lao động còn phải đối mặt với nhiều rủi ro, nguy hiểm. Do đó, người dân cần nhận thức rõ để tránh thiệt hại cho chính mình. Các ngành chức năng, các địa phương cần quan tâm đồng bộ đến các giải pháp nhằm phát hiện, ngăn chặn, hạn chế tình trạng người dân đi LĐ trái phép; tăng cường công tác đào tạo nghề, giới thiệu việc làm, hỗ trợ người dân phát triển sản xuất để cải thiện đời sống...

TIẾN LÂM