Lựa chọn và sử dụng hiệu quả sách tham khảo

BHG - Sách tham khảo (STK) giúp học sinh tích lũy thêm được những kiến thức, hỗ trợ các kỹ năng trong học tập. Bên cạnh đó, giữa biển sách bao la không thể nhận diện hết, đâu là STK phù hợp với khả năng riêng của từng em, giúp nâng cao tư duy, để đạt hiệu quả cao trong học tập; đó cũng là nỗi băn khoăn, không chỉ của riêng các bậc phụ huynh học sinh, mà của cả hệ thống giáo dục.

Học sinh lựa chọn sách tham khảo tại Thế giới sách, tổ 8, phường Trần Phú (thành phố Hà Giang).

STK là nguồn bổ sung kiến thức cần thiết, giúp cho qúa trình học tập của học sinh được nâng lên, hiểu sâu hơn về kiến thức, các kỹ năng nhận thức; tăng khả năng tự học ở nhà, giúp giảm các buổi học thêm ngoài giờ. STK không phải là một trong những tài liệu bắt buộc trong chương trình hệ thống học chính khóa; nhưng lâu nay vẫn được các em học sinh, phụ huynh tìm mua, với mục đích giúp nâng cao khả năng tính toán, suy luận, tích lũy thêm các kiến thức cần thiết, để giúp quá trình học tập được tốt hơn như: Tiếp thu bài nhanh, cọ sát với nhiều dạng bài, đề bài khác nhau, rút ngắn được thời gian giải bài… Hiện nay, trên thị trường STK rất đa dạng, nhiều chủng loại, từ bậc Tiểu học đến bậc THPT như: Sách nâng cao Toán, bài tập thực hành Lý, tuyển tập đề kiểm tra Hóa, bồi dưỡng Sinh, học nhanh tiếng Anh, bài Văn mẫu… Ngay cả các em nhỏ lớp 1 mới bỡ ngỡ bước vào thế giới học đường, cũng có đến vài chục đầu STK như: Thực hành phát triển năng lực tiếng Việt, em học giỏi Toán, nâng cao và phát triển tư duy Toán…; càng lên lớp cao hơn thì mê cung STK lại nhiều hơn nữa. Không chỉ riêng các môn Toán, Anh, Hóa… ngay các môn học như: Địa lý, Lịch sử, Giáo dục công dân cũng có rất nhiều đầu STK. Hiện nay, giá thành các loại sách dao động từ 35.000 - 250.000 đồng, tùy từng loại sách, độ tuổi của các em; với đa dạng các nhà xuất bản như: Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học sư phạm…thực tế lựa chọn được đúng loại STK phù hợp đã khó, sử dụng đúng mục đích lại là điều nan giải. Hiện nay, các em học sinh lạm dụng STK trở lên rất phổ biến ở mọi lứa tuổi, coi sách như một phần không thể thiếu trong việc học tập; thậm chí trong những giờ kiểm tra còn mở ra chép đáp án, lười vận động trí óc, thiếu sự sáng tạo, tư duy ỷ lại gây ra hệ lụy khôn lường, ảnh hưởng xấu đến chính tương lai sau này của các em. Trong bối cảnh vòng xoay của kiến thức biến đổi không ngừng, sự lệ thuộc vào STK như “Con dao hai lưỡi” đầy nguy hiểm, nhiều cạm bẫy; nếu biết vận dụng đúng cách thì sẽ giúp tăng thành tích học tập, nhiều bổ ích đầy thiết thực; ngược lại, nếu quá phụ thuộc sẽ tự hình thành thói quen xấu, đánh mất đi sự sáng tạo của bản thân, cùng sự lười biếng trong tư duy vận động trí óc, mất tinh thần tự giác trong học tập. 

Chị Nguyễn Thị Nhu, tổ 15, phường Nguyễn Trãi, thành phố Hà Giang chia sẻ: STK nếu biết cách sử dụng sẽ mang lại hiệu qủa cao cho quá trình học tập của con trẻ. Chúng ta nên chú trọng đến việc cùng con lựa chọn, các đầu mục sách tham khảo cần thiết, phù hợp với khả năng tư duy của riêng từng trẻ; không nên gò ép, tăng độ khó quá nhanh trong các bài tập nâng cao; nên dành thời gian bên con, để hướng dẫn kỹ năng xử lý bài tập. Đồng hành học tập cùng con, là cách động viên khích lệ tinh thần thiết thực giúp trẻ hiếu học. Nhiều STK có nội dung lặp lại giống sách giáo khoa, chúng ta cần phải nghiên cứu kỹ càng để lựa chọn, tìm ra những đầu sách phù hợp và hiệu quả nhất cho việc học tập của các con. 

Anh Trần Văn Tuân, tổ 2, thị trấn Tam Sơn (Quản Bạ) tâm sự: Dạo này, thấy cháu học hành đi xuống nhiều, để ý mới biết do quá phụ thuộc vào STK, muốn nhanh chóng tìm ra đáp án, để có thời gian chơi game. Do công việc bận, ít có thời gian bên con nên đã không quan tâm đến việc học tập của cháu. Chúng ta cố gắng ngồi lại bên con để cùng sẻ chia, đồng hành cùng con như những người bạn học, giúp con nâng cao kiến thức, vận động trong tư duy. 

Các bậc phụ huynh cần nâng cao trách nhiệm, quan tâm hơn trong việc học của con trẻ; lựa chọn tìm mua những STK của những nhà xuất bản có uy tín, thiết thực, bám sát vào chương trình học của Bộ Giáo dục và Đào tạo, để phát huy hiệu quả, tăng khả năng tiếp thu kiến thức của các em, giúp nâng cao thành tích học tập. 

Bài, ảnh: ĐỨC NINH