Hà Giang

Gìn giữ nghề đan quẩy tấu trên Cao nguyên đá

18:35, 05/07/2019

BHG - Trước cuộc sống phát triển, nhiều nghề truyền thống của các dân tộc thiểu số đang có nguy cơ mai một. Nhưng người Mông ở thôn Lùng Hẩu, xã Thái An (Quản Bạ) vẫn gìn giữ nghề đan quẩy tấu, bởi chiếc quẩy tấu luôn là vật dụng gắn liền với cuộc sống của bà con vùng cao. Ước mong chiếc quẩy tấu và nghề đan lát truyền thống vươn cao, vươn xa là động lực giúp người dân thoát nghèo đang được vun đắp từng ngày ở nơi đây. 

Anh Vàng Mí Pua, thôn Lùng Hẩu đan quẩy tấu.
Anh Vàng Mí Pua, thôn Lùng Hẩu đan quẩy tấu.

Đến Lùng Hẩu, thôn xa nhất cách trung tâm xã hơn 8 km, dù đường xá đi lại khó khăn, song anh cán bộ phụ trách văn hóa dẫn đường vẫn vui vẻ chia sẻ: Mấy năm nay nhờ có nghề đan quẩy tấu mà đời sống của người Mông ở Lùng Hẩu đã khá lên nhiều, nhà nào cũng sắm được ti vi, xe máy; trẻ em được đến trường. Đường lên Lùng Hẩu quanh co, uốn lượn chạy dần lên đỉnh núi cao, làng Mông nhỏ bé được sương mai và nắng sớm ôm ấp dần hiện ra, quanh thôn được bao bọc bởi rừng trúc vàng do người dân trồng để làm nguyên liệu đan lát. Đang ngồi đan quẩy tấu trước cửa nhà, anh Vàng Mí Pua, nhiệt tình mời khách vào chơi và tâm sự: “Nhà tôi làm nghề đan lát lâu lắm rồi, từ đời ông cha truyền lại rồi các thế hệ sau cứ thế tiếp nối. Ngày xưa, nhà nào cũng phải biết đan quẩy tấu vì nó là vật dụng hàng ngày; đến nay ,khi đời sống đã khá lên thì nhiều gia đình không còn đan quẩy tấu nữa mà ra chợ mua, một phần do cây trúc vàng ngày càng khan hiếm”. Anh Pua hiện đang trồng hơn 1.000 m2 trúc vàng thân nhỏ, ruột đặc, dẻo, dai và có độ bền chắc hơn so với trúc dưới xuôi. Một tuần anh đan được khoảng 13 – 14 chiếc quẩy tấu, mang đi bán ở  chợ phiên Tráng Kìm, Đường Thượng (Yên Minh). Giá bán dao động từ 100 – 130 nghìn đồng/chiếc. Thu nhập trung bình từ việc bán quẩy tấu vào khoảng 2,5 – 3 triệu đồng/tháng; nếu có đủ nguyên liệu thì có thể đạt 4 triệu đồng/tháng.

Cả thôn Lùng Hẩu đều biết đan quẩy tấu, nhà nào cũng trồng trúc vàng để làm nguyên liệu. Tuy nghề đan quẩy tấu đang đem lại thu nhập cho các hộ dân, song với những người sống gắn bó với nghề vẫn trăn trở, bởi sự xuất hiện của các loại quẩy tấu làm bằng nhựa bán sẵn ngoài chợ, trong khi vùng nguyên liệu để chế biến đang bị hạn chế. Anh Ly Mí Ly, chia sẻ: “Hầu hết các gia đình ở đây đều có diện tích trúc được trồng từ đời cha ông để lại, số diện tích này không nhiều nhưng chúng tôi rất khó mở rộng do đất đai ở đây khan hiếm. Nếu trồng thêm trúc thì sẽ không có đất để trồng ngô làm lương thực chính dùng hàng ngày. Vì thế hàng tuần, các hộ trung bình chỉ làm được từ 8 – 10 chiếc quẩy tấu, nhiều khi vào vụ mùa là lúc đắt hàng nhất thì số lượng bán quẩy tấu cũng không thể tăng lên được”. Chính vì vậy, việc tăng số lượng sản xuất và đổi mới mẫu mã để phát triển nghề đan lát truyền thống đang gặp nhiều khó khăn.  

Chủ tịch UBND xã Thái An, Vàng Vần Chính, cho biết: “Thôn Lùng Hẩu có 90 hộ làm nghề đan quẩy tấu. Để phát triển nghề đan truyền thống, chúng tôi đã thành lập HTX, tổ chức các lớp học nghề, trong đó có mời nghệ nhân từ Bắc Ninh lên dạy cách đan đồ thủ công mỹ nghệ để đa dạng hóa sản phẩm. Chủ động nguồn nguyên liệu cho làng nghề, xã chỉ đạo bảo vệ, chăm sóc diện tích rừng trúc đã trưởng thành, đồng thời trồng thêm trúc mới. Tuy nhiên đến nay, hầu hết bà con mới dừng lại ở việc đan quẩy tấu vì đây là sản phẩm phù hợp với địa phương, dễ bán. Bên cạnh đó là khó khăn trong việc mở rộng vùng nguyên liệu nên các hộ thỉnh thoảng mới làm một số mẫu đan mới do HTX đặt hàng”. Dù còn nhiều khó khăn trong việc phát triển nghề đan lát, song những chiếc quẩy tấu hàng tuần vẫn được chở đến bán tại các chợ phiên, quẩy tấu Lùng Hẩu vẫn giữ được uy tín, được bà con xa gần biết đến.

Bài, ảnh: Lê Hải


Ý kiến bạn đọc


Cùng chuyên mục

Độc đáo du lịch trải nghiệm vùng chè Shan tuyết

BHG - Là tỉnh có diện tích chè đứng thứ 3 cả nước, với diện tích trên 20.000 ha, sản lượng hàng năm trên 60.000 tấn; chè Shan tuyết là cây chủ lực trong phát triển kinh tế nông nghiệp của tỉnh. Bên cạnh phát triển sản xuất và tạo thương hiệu cho sản phẩm chè Shan tuyết từng bước vươn ra các thị trường lớn, thì các vùng nguyên liệu chè trên địa bàn tỉnh đều gắn với địa thế núi rừng trùng điệp, cùng nhiều điểm đến thu hút du khách...

28/06/2019
Quang Bình tập huấn bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa dân tộc Pà Thẻn

BHG - Sáng 28.6. Vụ Văn hóa Dân tộc thuộc Bộ VHTT&DL phối với Sở VHTT&DL và UBND huyện Quang Bình mở lớp tập huấn công tác bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa phi vật thể dân tộc Pà Thẻn tại huyện Quang Bình. Tham gia lớp tập huấn có 60 học viên đến từ 5 xã: Tân Bắc, Tân Trịnh, Tân Nam, Xuân Minh và thị trấn Yên Bình. Trong thời gian 2 ngày, các học viên sẽ được chính các nghệ nhân người dân tộc Pà Thẻn trực tiếp giảng dạy về các lối hát đối, hát giao duyên...

28/06/2019
Tăng cường công tác quản lý, bảo vệ, phát huy giá trị di sản và các điểm du lịch trên địa bàn tỉnh

BHG - Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Sơn vừa có Chỉ thị 1216/CT-UBND về tăng cường công tác quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa, di sản địa chất, các điểm du lịch trên địa bàn tỉnh.

 

28/06/2019
Kỳ thi THPT Quốc gia diễn ra an toàn, nghiêm túc

BHG - Sáng 27.6, các thí sinh bước vào ngày thi thứ 3 với bài thi tổ hợp Khoa học xã hội (Lịch Sử, Địa lý, Giáo dục công dân). Đây là môn thi cuối cùng của Kỳ thi THPT Quốc gia năm 2019. Năm nay, toàn tỉnh có 5.180 thí sinh đăng ký dự thi; trong đó có 3.308 thí sinh đăng ký dự thi để xét công nhận tốt nghiệp; 1.686 thí sinh dự thi để xét công nhận tốt nghiệp và tuyển sinh vào các trường đại học, cao đẳng...

27/06/2019