Đặc sắc trang phục truyền thống

BHG - Nếu như chúng ta biết đến dân tộc Mông với những nét văn hóa như dệt lanh, tiếng khèn thiết tha mời gọi, với những giai điệu đậm đà chan chứa thì chắc hẳn cũng không thể bỏ qua hình ảnh trang phục đồng bào Mông với váy áo xúng xính, vô cùng đẹp mắt. Có thể nói, trang phục của người Mông, cụ thể là chiếc váy thể hiện rõ nét tinh tế trong văn hóa của đồng bào.

Trang phục của người Mông luôn đặc sắc và tạo nét riêng biệt.

Trang phục của người Mông Hà Giang rất sặc sỡ và đa dạng. Mỗi nhóm Mông đều có trang phục riêng cho mình, vì thế bộ váy người Mông đa sắc từ chất liệu đến cách may mặc, cùng với nó là cách trang trí và hoa văn cho mỗi trang phục cũng vô cùng tinh sảo. Một bộ trang phục cổ truyền của phụ nữ gồm váy, áo xẻ ngực có yếm lưng, tấm vải che váy trước, thắt lưng và vuông vải nhỏ che lưng đằng sau, khăn quấn đầu, xà cạp... Váy hình nón cụt nếp xoè rộng, khi đi váy đung đưa lượn sóng trông vô cùng hấp dẫn. Tấm váy xoè với nhiều nếp xếp ly là y phục truyền thống đặc sắc của phụ nữ Mông. Tuy nhiên, trang phục của mỗi nhóm người Mông có sự khác nhau về màu sắc, chất liệu vải và hoa văn. Váy loại váy ống khi của Mông Hoa màu chàm, có thêu hoặc in hoa văn ở gấu váy; váy Mông Xanh, là mặc mới xếp nếp, làm bằng vải bông màu chàm, sát gấu váy có thêu hoa văn hình chữ thập. Áo của phụ nữ Mông cũng rất đa dạng, mỗi nhóm có mỗi kiểu áo. Áo có thể không thêu, hoặc chỉ viền một đường nhỏ chừng 1cm từ cổ tay đến khuỷu tay. Cũng có khi áo được thêu suốt dọc hai cánh tay, ngực và nẹp áo. Áo Mông Hoa là áo dài xẻ ngực, có cổ, in hoa văn bằng kỹ thuật sáp ong. Họ còn có thêm áo khoác cột tay mở ngực, cổ áo thêu hoa văn. Phụ nữ Mông thường mang thêm một tấm tạp dề. Các nhóm Mông có tạp dề thường giống nhau, đều có hình chữ nhật, nền đen và dài quá váy.

Người Mông có kỹ thuật thêu khá tinh vi và có truyền thống giỏi trong trang trí bằng hình chắp vải mầu, vẽ sáp ong trên vải để lấy họa tiết mầu trắng trên nền mầu chàm. Hầu hết các họa tiết được thêu, vẽ, chắp vải trên nền vải lanh trắng hoặc vải đỏ, có định hình sẵn là các bộ phận của áo, váy. Sau khi hoàn thiện trang trí từng bộ phận riêng lẻ, người ta mới may ráp, hoàn chỉnh váy, áo... Đó là cách làm riêng của người Mông, khác các dân tộc anh em đã thể hiện trang trí ngay trên thành phẩm của mình. Hoa văn Mông cũng có một phong cách riêng biệt đặc sắc, không hề lẫn lộn với các trang trí của dân tộc khác.

 Chắp vải mầu của người Mông rất dầy, nhiều lớp đè lên nhau, tạo thành các đường viền lé mầu bao quanh các hình, các đường nét, chứng tỏ một kỹ thuật thành thạo, có truyền thống riêng. Mầu sắc ưa dùng trong thêu và chắp vải là đỏ tươi, đỏ thắm, nâu, vàng, trắng, xanh lá cây, lam. Ngay trên các nền hoa văn vẻ sáp ong nhuộm mầu chàm người ta cũng ưa ghép thêm hình vải mầu đỏ-trắng, xanh-trắng, rực sáng tươi vui. Một điều rất đặc biệt đó là những họa tiết trên trang phục người Mông biểu hiện cho sự biến chuyển của mặt trời, thời tiết, không gian và thời gian. Đây là vốn văn hóa chung của nhiều dân tộc, nhưng qua bàn tay khéo léo, và sự sáng tạo, người Mông đã thể hiện được đậm đà trong trang phục dân tộc mình.

Có thể nói, trang phục Mông, hay váy Mông đã thể hiện được sự tinh tế, khéo léo và tỉ mỉ của người phụ nữ Mông.         

Bài, ảnh: My Ly