Sản xuất lâm nghiệp cơ hội và "rào cản"

Kỳ II: Những “rào cản” và cách “tháo gỡ”

Với những tiềm năng, thế mạnh, thuận lợi về điều kiện tự nhiên, cùng diện tích đất trồng rừng sản xuất lớn – hơn 260.000ha, kết hợp với những chính sách khuyến khích của tỉnh, sự đầu tư của doanh nghiệp vào lĩnh vực này... Cơ hội và tiềm năng để phát triển kinh tế rừng tỉnh ta là rất lớn. Tuy nhiên, hiện nay còn nhiều rào cản về thuế, thủ tục hành chính, thậm chí khi khai thác gỗ, người trồng rừng phải mất chi phí cho chính quyền địa phương khiến cho người dân không mặn mà phát triển kinh tế rừng và phát sinh những bất cập trong công tác quản lý.

[links()]

Đại diện Sở Nông nghiệp – PTNT góp ý tháo gỡ những “rào cản” đối với lĩnh vực sản xuất lâm nghiệp tại buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh và các ngành chức năng.

Nhiều “rào cản” về thuế và cơ chế

Theo tìm hiểu, người trồng rừng sản xuất trên địa bàn tỉnh ta hiện nay đang phải chịu 1 loại thuế là Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp (4%). Tuy nhiên, để bán được sản phẩm gỗ rừng trồng, nhiều chủ rừng có thể phải chịu thêm 2 loại thuế khác là thuế lưu thông (1%) và thuế thu nhập cá nhân (1%). Bởi 2 loại thuế này do các tư thương, doanh nghiệp phải chịu. Tuy nhiên, muốn bán được gỗ, nhiều chủ rừng chấp nhận thoả thuận chi trả mức thuế này cho tư thương, doanh nghiệp. Do đó, tổng mức thuế các chủ rừng phải chịu tối đa có thể lên tới 6% trên tổng giá trị sản lượng gỗ khai thác. Trong khi các tỉnh lân cận như Lào Cai, Yên Bái, Tuyên Quang hầu như đã miễn thuế sử dụng đất và có thể cả thuế lưu thông cho chủ rừng và tư thương để khuyến khích phát triển kinh tế rừng. Những loại thuế này được ví như chiếc gông 3 còng đeo vào cổ những chủ rừng khiến cho người dân không muốn khai thác gỗ. Dù rừng đã đủ tuổi khai thác, nếu hạch toán không có lãi, hay một số trường hợp, người dân sẵn sàng móc nối với doanh nghiệp, tư thương khai báo số liệu sản lượng gỗ thấp đi để... bớt thuế. Điều này đã được một số lãnh đạo địa phương, ngành chức năng trong tỉnh khẳng định. Bên cạnh đó, thủ tục, công tác xác minh xin cấp phép khai thác gỗ rừng trồng của người dân hiện nay được cho là rườm rà, mất thời gian, thậm chí một số địa phương còn thu phí khai thác đối với người trồng rừng với mức phí tương đương mức thuế sử dụng đất lâm nghiệp của người dân (4% giá trị sản lượng gỗ khai thác được).

Với những chi phí phải chi trả khi trồng, khai thác rừng như vậy khiến cho sức cạnh tranh sản phẩm gỗ rừng trồng trên địa bàn tỉnh ta thấp hơn các tỉnh lân cận do giá thành cao hơn. Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần công nghiệp và XNK lâm nghiệp Hà Giang, Đoàn Bảo Hà cho biết: “Hiện nay nhà máy chế biến gỗ MDF của công ty thu mua gỗ nguyên liệu trên địa bàn tỉnh Hà Giang luôn cao hơn khi thu mua tại các tỉnh như Tuyên Quang, Lào Cai, Yên Bái khoảng 50.000 đồng/m3.”. Có thể thấy, đây thực sự là rào cản lớn khiến người dân chưa mặn mà phát triển kinh tế rừng; gây khó khăn cho các tư thương, doanh nghiệp trong việc thu mua sản phẩm gỗ rừng trồng, hạn chế sự phát triển của một lĩnh vực đầy tiềm năng. Vậy phải làm gì để tháo gỡ những rào cản này?

Cách tháo gỡ

Câu hỏi trên được Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Minh Tiến nhắc lại nhiều lần trong một cuộc họp với Công ty Cổ phần công nghiệp và XNK lâm nghiệp Hà Giang và một số Sở, ngành liên quan, cùng lãnh đạo một số huyện được xác định là vùng động lực phát triển trong lĩnh vực trồng, phát triển rừng sản xuất như: Vị Xuyên, Bắc Quang, Quang Bình (các địa phương hiện có diện tích rừng sản xuất lớn trong tỉnh) nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp chế biến lâm sản nói riêng và sự phát triển của lĩnh vực lâm nghiệp của tỉnh nói chung.

Tại cuộc họp này, các đại biểu đã dẫn chứng một số Quy định của Trung ương về các vấn đề liên quan đến việc thu các loại thuế sử dụng đất, thuế lưu thông đối với lĩnh vực sản xuất lâm nghiệp. Đồng thời chỉ ra một số tồn tại trong việc thực hiện các thủ tục hành chính về lĩnh vực này trên địa bàn tỉnh ta. Nhiều người đặt câu hỏi: Tại sao những tỉnh lân cận có thể miễn giảm thuế sử dụng đất cho người trồng rừng nhưng ngành Thuế tỉnh ta vẫn thu? Tại sao việc khai thác gỗ rừng sản xuất do người dân có thể tự bỏ tiền mua giống (hoặc được hỗ trợ), mất công chăm sóc, quản lý mà họ không thể khai thác theo ý muốn như các loại cây nông nghiệp ngô, lúa mà phải xin phép của chính quyền và lực lượng kiểm lâm, thậm chí phải mất mức phí?...

Trước những ý kiến trên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Minh Tiến cho biết: Quan điểm của tỉnh là tập trung cải cách hành chính, tạo điều kiện, cơ hội phát triển cho người dân và các huyện. Đây là cơ hội, tiềm năng phát triển lĩnh vực lâm nghiệp, nên cần tạo điều kiện cho người dân và thu hút sự đầu tư của các doanh nghiệp. Do đó để nhanh chóng tháo những rào cản trong phát triển lĩnh vực này, đồng chí chỉ đạo: Đối với thuế lưu thông sản phẩm gỗ rừng sản xuất, các huyện phải chấn chỉnh ngay ngành Thuế thực hiện theo đúng quy định hiện hành; với thuế sử dụng đất lâm nghiệp, Cục Thuế tỉnh phải đi khảo sát ở các tỉnh lân cận đồng thời làm việc với Tổng cục Thuế (nếu cần), để tìm hiểu và báo cáo tỉnh xem có thể miễn được loại thuế nào cho người dân và tư thương hay không? Sở Nông nghiệp rà soát lại thủ tục khai thác, lưu thông gỗ rừng trồng và rừng sản xuất, đồng thời ban hành hướng dẫn trình UBND tỉnh, để giảm thiểu ngay các thủ tục hành chính rườm rà trong vấn đề này.

Những chỉ đạo nêu trên được các doanh nghiệp, người dân coi là chìa khoá tháo gỡ những “rào cản” đang hiện hữu đối với sự phát triển trong lĩnh vực lâm nghiệp của tỉnh, nhất là “rào cản” về thuế. Hàng nghìn chủ rừng mong mỏi tỉnh sẽ đưa ra chính sách cắt giảm tối đa các loại thuế họ đang phải “gánh” khi trồng rừng. Tuy nhiên, bao giờ những rào cản này mới thực sự được gỡ bỏ?

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh, Phạm Văn Điển cho rằng: Hiện nay các quy định của Bộ nông nghiệp và các hướng dẫn của Sở về việc cấp phép khai thác sản phẩm gỗ rừng trồng là rất đơn giản, thuận tiện cho các chủ rừng. Vì vậy các địa phương cần chấn chỉnh và làm đúng theo quy định để khuyến khích người dân trồng rừng kinh tế. Bên cạnh đó, chiểu theo các quy định về thu thuế và phí, mức thuế sử dụng đất lâm nghiệp tỉnh ta có thể miễn được cho người dân để giảm các rào cản, thúc đẩy lĩnh vực lâm nghiệp của tỉnh phát triển trong những năm tới.    

DUY TUẤN