Nỗ lực "đột phá" ứng dụng khoa học – kỹ thuật

Xuân 2019 - Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI, nhiệm kỳ 2015 - 2020 đề ra hai khâu đột phá, trong đó có đột phá về ứng dụng khoa học - kỹ thuật và công nghệ (KHKT&CN) vào sản xuất. Nghị quyết được UBND tỉnh cụ thể hóa với mục tiêu tập trung huy động các nguồn lực cho lĩnh vực này, nhằm tạo đột phá, nâng cao hiệu quả sản xuất, trọng tâm là ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý nhà nước từ tỉnh đến xã trong công tác cải cách hành chính và phát triển KT – XH; ứng dụng công nghệ sinh học, công nghệ chế tạo máy phục vụ phát triển nông - lâm nghiệp và dược liệu; ứng dụng công nghệ vật liệu mới trong lĩnh vực giao thông, xây dựng...   

Với quyết tâm cao, từ năm 2016 đến nay, toàn tỉnh đã tập trung nguồn lực, kinh phí thực hiện các chương trình, đề án, kế hoạch trọng tâm về KHKT&CN; chủ động hợp tác với các bộ, ngành T.Ư, các cơ quan nghiên cứu uy tín để thu hút nguồn lực; tạo điều kiện và môi trường thuận lợi cho đội ngũ trí thức tham gia đào tào, nghiên cứu khoa học; có cơ chế khuyến khích phát triển doanh nghiệp KHKT&CN; thúc đẩy hoạt động khởi nghiệp đổi mới, sáng tạo, thích ứng với Cách mạng 4.0; đồng thời, xây dựng được các cơ chế thu hút nguồn lực đầu tư cho KHKT&CN. Kết quả, UBND tỉnh đã phê duyệt ,đưa vào kế hoạch đột phá 21 nhiệm vụ khoa học cấp tỉnh, đề nghị hỗ trợ triển khai 8 nhiệm vụ khoa học cấp T.Ư, với tổng kinh phí huy động 123.713 triệu đồng; trong đó, vốn ngân sách nhà nước cấp tỉnh 52.260 triệu đồng, vốn T.Ư và vốn xã hội hóa 71.453 triệu đồng.

Sản xuất cây giống bằng phương pháp nuôi cấy mô tại Trung tâm KH-KT Giống cây trồng Đạo Đức. Anh: Huy Ba

Việc triển khai nội dung đột phá đã làm rõ hơn vị trí, vai trò KHKT&CN trong tạo động lực thúc đẩy phát triển KT – XH; hoạt động KHKT&CN được đổi mới, từ khâu xác định nhiệm vụ đến tổ chức triển khai thực hiện; các nhiệm vụ đột phá được lựa chọn đều mang tính ứng dụng cao và có tác động ngay vào thực tiễn trên tất cả các lĩnh vực. Đặc biệt, ở lĩnh vực công nghệ thông tin đã tạo ra bước đột phá vượt bậc trong ứng dụng các giải pháp mới, đồng bộ vào hoạt động của các cơ quan nhà nước, góp phần thúc đẩy cải cách hành chính, nâng cao chất lượng hoạt động công vụ, tiết kiệm thời gian và chi phí trong hoạt động quản lý, giám sát, điều hành cơ quan, như: Ứng dụng phần mềm quản lý văn bản điều hành điện tử (VNPTIoffice) tích hợp chữ ký số đến 100% cơ quan Đảng, Nhà nước, đoàn thể, các huyện, thành phố, xã phường, thị trấn; xây dựng Hệ thống giao ban điện tử của tỉnh đảm bảo liên thông tới các huyện, thành phố và 195/195 điểm cầu xã, thị trấn; tích hợp 3 phần mềm ứng dụng (VNPTIoffice, VnEdu, Portal), xây dựng cơ sở dữ liệu giáo viên, học sinh các cấp trên VnEdu.

Trong lĩnh vực công nghệ sinh học, đã làm chủ công nghệ sản xuất một số giống dược liệu quý và giống cây trồng, vật nuôi đặc sản, tạo điều kiện thuận lợi hình thành các chuỗi giá trị sản phẩm đặc thù của tỉnh, như: Làm chủ công nghệ sản xuất 8 giống dược liệu quý (Ba kích tím, Giảo cổ lam 5 lá và 7 lá, Đinh lăng, Đan sâm, Tục đoạn, Bình vôi, Hà thủ ô đỏ, Kim ngân); giống cá Lăng chấm, cá Chiên; thụ tinh nhân tạo trâu lai; nhân giống và bảo tồn nguồn gen gà Lông xước, Lợn đen Lũng Pù....

Đưa cơ giới hóa vào sản xuất ở xã Yên Định (Bắc Mê). Anh: Kim Tiến

Ở lĩnh vực KH-KT, nhiều máy móc, thiết bị công nghệ mới được ứng dụng, làm chuyển biến rõ nét năng suất, chất lượng và giá trị sản phẩm sau thu hoạch, góp phần tăng thu nhập cho người dân, doanh nghiệp và thu ngân sách địa phương, như: Công nghệ giảm thủy phần mật ong Bạc hà; công nghệ chiết xuất dược liệu đa năng; công nghệ xử lý nước mặt cung cấp nước sinh hoạt cho nhân dân; công nghệ khai thác nước bền vững; công nghệ sản xuất ván ghép thanh từ gỗ rừng trồng; công nghệ chế biến chè xuất khẩu...

Lĩnh vực y tế có nhiều kỹ thuật mới được ứng dụng, góp phần nâng cao chất lượng chẩn đoán và điều trị bệnh, như: Kỹ thuật phẫu thuật thay khớp háng; kỹ thuật phẫu thuật nội soi khớp gối; kỹ thuật đặt máy tạo nhịp tạm thời; xét nghiệm Genxpest chẩn đoán bệnh lao nhanh và lao kháng thuốc...

Nghiên cứu, nhân giống lan Hạc vỹ tại Khu ứng dụng nông nghiệp kỹ thuật cao Quyết Tiến (Quản Bạ). Anh: Phi Anh

Với lĩnh khoa học - xã hội và nhân văn, đã tạo bước đột phá về cách làm mới, thông qua Đề tài “Xây dựng Chiến lược tái cơ cấu kinh tế tỉnh Hà Giang” đã gắn kết được nghiên cứu khoa học với đào tạo cán bộ, gắn giải pháp từ kết quả nghiên cứu với xây dựng chương trình, kế hoạch hành động cụ thể đối với từng chuyên đề phục vụ tái cơ cấu kinh tế của tỉnh đến năm 2025.

Từ những kết quả bước đầu, có thể khẳng định chúng ta đã tập trung giải quyết được những vấn đề cấp thiết, mang tính “đột phá”, phù hợp với điều kiện, khả năng kinh tế địa phương. Tuy nhiên, thực hiện mục tiêu đột phá về lĩnh vực KHKT&CN luôn là vấn đề khó, nhất là đối với địa phương còn khó khăn như tỉnh ta. Chính vì thế, để mục tiêu này “về đích” như yêu cầu đặt ra, rất cần tiếp tục sự chung sức, đồng lòng của cả hệ thống chính trị.

PHAN ĐĂNG ĐÔNG (Phó Giám đốc phụ trách Sở Khoa học – Công nghệ)