Hiệu quả của Chương trình cấp NS & VSMTNT ở tỉnh ta

(HGĐT)- Nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn (NS & VSMTNT) là một vấn đề có ý nghĩa rất quan trọng, nó không chỉ đảm bảo việc giảm bệnh tật, nâng cao chất lượng sống người dân, mà còn là tiêu chí quan trọng để góp phần CNH-HĐH nông thôn.

Nhờ sự đầu tư của chương trình mục tiêu Quốc gia, nhân dân thôn Cốc Mạ, xã Đông Hà (Quản Bạ) đã có nước sạch dùng.

Thực hiện Nghị quyết XIV Đảng bộ tỉnh, mục tiêu thực hiện cấp nước sạch cho 50% số hộ nông thôn đến năm 2010, trong những năm qua, được sự quan tâm đầu tư giúp đỡ của Trung ương, từ nguồn vốn của chương trình mục tiêu Quốc gia về cấp NS & VSMTNT, sự nỗ lực của các cấp, các ngành, các địa phương và nhân dân các dân tộc trong tỉnh, Chương trình Quốc gia về cấp NS & VSMTNT ở tỉnh ta giai đoạn 2001-2007 đã đạt được những kết quả đáng khích lệ.

Từ năm 2001-2007, tỉnh ta đã áp dụng chính sách hỗ trợ đối với nhân dân các vùng khó khăn một bể nước, một mái nhà, một con bò, đồng thời phát huy nội lực bằng công sức đóng góp của nhân dân các dân tộc trên địa bàn với phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”. Chính sách đã đạt được hiệu quả cao, thu hút được đông đảo nhân dân tham gia. Để đáp ứng nguồn nguyên vật liệu xây dựng tại chỗ, chủ trương chung của tỉnh là khai thác triệt để các nguồn nước mặt hiện có để đầu tư xây dựng các công trình hệ tự chảy, những nơi không có nước mặt làm các công trình chứa nước mưa như bể công cộng, bể hộ gia đình và lu chứa nước, những nơi có nước ngầm làm các giếng đào lắp bơm tay, khoan nước ngầm, nơi có điều kiện thì làm hồ chứa nước vách đá đã được thi công đưa vào sử dụng tại xã Sà Phìn (Đồng Văn) phát huy hiệu quả tốt.

Công tác tuyên truyền, vận động xã hội về NS & VSMTNT được thực hiện thường xuyên, đúng định hướng của chiến lược Quốc gia về NS & VSMTNT. Ngoài các hình thức truyền thông thường xuyên, các đoàn thể ở cơ sở đã phát huy nhiều hình thức sinh động và hiệu quả như đưa nội dung truyền thông NS & VSMTNT vào sinh hoạt của các tổ chức hội, đoàn thể, tổ chức truyền thông theo độ tuổi và giới, tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng của tỉnh như Báo Hà Giang, Đài PT-TH. Điển hình trong hoạt động truyền thông là hàng năm tỉnh duy trì thường xuyên việc phát động Tuần lễ Quốc gia NS & VSMTNT. Thông qua tuần lễ đã huy động được tất cả các cấp, các ngành, các địa phương và toàn thể nhân dân tham gia, góp phần làm chuyển biến sâu sắc nhận thức của nhân dân trong lĩnh vực NS & VSMTNT. Ngoài ra, Trung tâm Nước SH & VSMTNT còn thực hiện kế hoạch do UNICEF tài trợ, đã mở được nhiều lớp đào tạo tuyên truyền viên và mở các lớp hướng dẫn tập huấn công tác vận hành, bảo dưỡng các công trình cấp nước, tổ chức truyền thông trực tiếp cho nhiều xã, xóm bản vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn.

Chỉ trong 7 năm thực hiện chương trình, nguồn vốn thực hiện chủ yếu là ngân sách Nhà nước như vốn chương trình mục tiêu Quốc gia NS & VSMTNT, Chương trình 135, Dự án hỗ trợ các dân tộc thiểu số (HPM), nguồn tài trợ Quốc tế UNICEF, các tổ chức phi chính phủ tài trợ và huy động nội lực trong nhân dân. Giai đoạn từ 2001-2005, toàn tỉnh đã hoàn thành và đưa vào sử dụng 24.628 bể chứa nước hộ gia đình, 149 hệ tự chảy, 20 giếng đào mới lắp bơm tay; số dân nông thôn được cấp nước là 280.829 người, nâng tỷ lệ người dân nông thôn được cấp nước tăng 49,3%. Riêng trong 2 năm 2006-2007, toàn tỉnh đã hoàn thành và đưa vào sử dụng 273 công trình nước sinh hoạt được đầu tư xây dựng mới và sửa chữa nâng cấp; số người được cấp nước tăng thêm 38.989 người với 8.997 hộ gia đình, nâng tỷ lệ người dân nông thôn được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh đến hết năm 2007 là 55,5%; số hộ gia đình sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh tăng 6.680 hộ, nâng tỷ lệ hộ gia đình sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh đến hết năm 2007 là 30%.

Đánh giá hiệu quả chương trình mục tiêu Quốc gia về NS & VSMTNT, đồng chí Hoàng Lưu Phương, Giám đốc Trung tâm Nước SH & VSMTNT tỉnh, cho biết: Từ sự quan tâm giúp đỡ của chương trình, sự nỗ lực của các cấp, các ngành, các địa phương và nhân dân trong tỉnh, chương trình đã góp phần làm thay đổi đời sống nhân dân các dân tộc vùng nông thôn của tỉnh, nâng cao dần về mức sống và việc chăm sóc sức khỏe. Số người sử dụng nước sạch ngày càng nâng cao, nhân dân đã có chuyển biến rõ trong nhận thức về sử dụng nước sạch và giữ gìn vệ sinh môi trường, thay đổi dần tập quán lạc hậu của nông thôn miền núi về sử dụng nước, chăn nuôi gia súc, vệ sinh làng bản, đóng góp không nhỏ trong công cuộc XĐGN của tỉnh. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc thực hiện chương trình mục tiêu Quốc gia ở một tỉnh miền núi còn nghèo như tỉnh ta còn gặp rất nhiều khó khăn, kinh phí chủ yếu phụ thuộc vào sự hỗ trợ của Trung ương, sự tài trợ Quốc gia, sự tham gia đóng góp của nhân dân chủ yếu bằng công sức lao động phổ thông. Nhiều vùng sâu, vùng xa trong tỉnh thiếu nước, vấn đề chất thải gia súc vẫn chưa có giải pháp xử lý triệt để; nhiều nơi công trình đầu tư chưa được phát huy hiệu quả, việc quản lý công trình sau đầu tư khi bàn giao cho cơ sở, cho dân chưa được quản lý sử dụng tốt... vì vậy trong năm 2008 và những năm tiếp theo, Trung tâm sẽ cùng với Sở Nông nghiệp & PTNT, các cấp, các ngành, các địa phương trong tỉnh tranh thủ các nguồn vốn tiếp tục thực hiện có hiệu quả về chương trình NS & VSMTNT; xây dựng các công trình cấp nước tập trung có quy mô vừa và nhỏ để khai thác triệt để nguồn nước mặt và cấp nước bền vững ở những vùng khó khăn; tăng cường công tác quản lý vận hành, bảo dưỡng công trình cấp nước sau đầu tư nhằm mục tiêu phát huy hiệu quả các công trình được đầu tư và mỗi công trình khi đưa vào sử dụng sẽ phát huy tối đa công suất và ngày càng nhiều người dân được hưởng lợi từ các công trình của Chương trình mục tiêu Quốc gia NS & VSMTNT.