Người “thắp sáng” văn hóa dân tộc Dao ở Thượng Bình

HGĐT- Ở xã Thượng Bình (Bắc Quang) hầu như tất cả từ già tới trẻ ai cũng biết đến ông Đặng Hồng Quân, dân tộc Dao. Ông không chỉ là Chủ tịch Hội Người cao tuổi của xã mà ông còn là thầy cúng, 1 nghệ nhân dân gian của xã, tham gia tích cực trong gìn giữ, bảo tồn các văn hóa của dân tộc Dao bản địa.

Sinh ra và lớn lên ở quê hương Thượng Bình, năm 1973 ông Đặng Hồng Quân tham gia Ban Chủ nhiệm thôn rồi Chủ tịch HĐND xã Thượng Bình... và hiện nay ông làm Chủ tịch Hội Người cao tuổi của xã và đã có 30 năm tuổi Đảng.

Thôn Trung nơi ông ở có 113 hộ, hầu hết là dân tộc Dao Tuyển (Dao áo dài). Những năm qua, các phong tục tập quán của người Dao ở đây luôn được gìn giữ và phát huy, trong đó có công rất lớn của ông Đặng Hồng Quân. Là người có uy tín của thôn, xã, ông luôn vận động bà con phát tiển kinh tế, xóa đói giảm nghèo; thực hiện nếp sống văn hóa, bài trừ các hủ tục; chấp hành tốt chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Ông tích cực tham gia xây dựng hương ước của thôn như: Cấm thả rông gia súc, gia cầm; thực hiện dân số, kế hoạch hóa gia đình... Ngoài tham gia công tác xã hội của thôn, xã, ông luôn thực hiện ước muốn là làm thế nào gìn giữ và truyền dạy những nét văn hóa đặc sắc của dân tộc cho các thế hệ con cháu. Chính vì vậy, trong nhiều năm qua ông tích cực tham gia các hoạt động bảo tồn phát huy văn hóa của dân tộc Dao bản địa như: Lễ cưới hỏi của người Dao áo dài với trên 50 bài hát quan làng độc đáo được ông lưu giữ thành sách, viết bằng chữ Nôm; tham gia thực hiện với vai trò là thầy Tạo trong hầu hết các Lễ cấp sắc cho những thiếu niên sắp đến tuổi trưởng thành của thôn; các nghi lễ và các bài hát trong đám cưới của người Dao luôn được ông truyền dạy, đến nay có khoảng trên 20 người phát huy được vai trò làm quan làng (đại diện nhà trai hoặc nhà gái) trong các đám cưới ở thôn. Ngoài ra ông còn lưu giữ được khoảng 30 cuốn sách gia truyền (khoảng 4 đời) viết bằng chữ Nôm về Cấp sắc, làm ma tươi và làm thầy Tạo. Năm 2006, được xã đồng ý, ông đứng ra mở lớp dạy thầy Tạo với 15 học viên. Xuất phát từ nhu cầu về học chữ Nôm của nhiều người trong thôn hiện nay, ông đã đề xuất với xã, huyện để tới đây mở lớp và đã có khoảng trên 20 người đăng ký với thời gian học khoảng 1 năm. Mong muốn của ông trong thời gian tới xã thành lập Hội nghệ nhân dân gian, tập hợp các nghệ nhân như: Thổi khèn Mông, đánh chiêng, gõ trống... qua đó để khuyến khích được các nghệ nhân trong xã cùng chung sức phục dựng và truyền dạy văn hóa các dân tộc cho con cháu, tránh bị mai một.

Mặc dù ở độ tuổi 63, nhưng ông Đặng Hồng Quân luôn giữ được vóc dáng nhanh nhẹn, khỏe khoắn và điều mọi người luôn thấy ở ông sự nhiệt tình với những công việc không tên của làng, xã; nhưng bên cạnh đó, với vai trò của Chủ tịch Hội Người cao tuổi của xã, ông luôn hoàn thành tốt trọng trách được giao với nhiệm vụ quản lý 7 chi hội thôn và thường xuyên có mặt ở các thôn bản để động viên 96 hội viên người cao tuổi luôn “sống vui, sống khỏe, sống có ích”.

Do có nhiều thành tích đóng góp trong bảo tồn, gìn giữ các hoạt động văn hóa của đồng bào dân tộc Dao, nên năm 2012 ông được bà con bầu chọn là người có uy tín của thôn; đặc biệt năm 2013, ông được nhận Bằng khen của UBND tỉnh vì đã có thành tích xuất sắc trong 2 năm triển khai thực hiện mô hình “Hội Nghệ nhân dân gian” 2011-2013.